Blauwe lucht met weinig vliegtuigstrepen

Is het jou ook opgevallen dat de lucht zo blauw is de laatste tijd? We zien een minimum aan vliegtuigstrepen. Waar je op een normale dag het ene na het andere vliegtuig voorbij ziet vliegen, is het vliegverkeer nu sterk gereduceerd. Dat geeft niet alleen minder CO2 uitstoot, maar ook minder bewolking die door het vliegverkeer ontstaat. Maar dat is niet het enige waardoor de lucht zo blauw is.

Blauwe lucht

Zeer blauwe luchten kunnen ontstaan als de hogere luchtlagen droog zijn en als er weinig vervuiling is. Tijdens een aantal van de recente zonnige dagen was de bovenlucht erg droog zodat er geen vliegtuigstrepen gevormd werden. Onder normale omstandigheden is de schoonste lucht van polaire oorsprong, d.w.z. uit noordelijke richtingen. De zeer blauwe luchten van de afgelopen tijd hadden deels deze oorsprong maar ook continentalere luchtmassa’s (uit het oosten) waren relatief schoon. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de afname van wegverkeer, vliegverkeer en industriële activiteiten. Zo konden we in Nederland 30 tot soms wel 40 kilometer ver weg kijken.

Vliegtuigstrepen

Vliegtuigstrepen ontstaan door de uitstoot van waterdamp en roetdeeltjes op de vliegroute. De waterdamp uit de vliegtuigmotoren bevriest hoog in de atmosfeer, zo rond 10 kilometer hoogte, waar het meer dan 40 graden vriest. De vliegtuigstrepen kunnen enkele minuten tot enkele uren in de lucht aanwezig blijven.

Waar lage bewolking in het algemeen een koelend effect heeft op de atmosfeer doordat de witte toppen zonlicht terug de ruimte in kaatsen, heeft hoge bewolking juist een opwarmend effect doordat ze meer straling vanaf de aarde tegenhoudt dan dat ze aan de bovenkant terugkaatst. 

Klimaateffect

De impact van vliegtuigstrepen op het klimaat wordt groter geschat dan de invloed van de CO2 die wordt uitgestoten door de vliegtuigen. En door de verwachte toename van het vliegverkeer neemt de invloed van vliegtuigstrepen op het klimaat verder toe.

Hoe vervelend de huidige situatie ook is, de afname van het aantal vluchten geeft wetenschappers een unieke kans om een atmosfeer met weinig vliegtuigstrepen te vergelijken met de situatie van daarvoor en daarmee het precieze klimaateffect van vliegtuigstrepen te onderzoeken.

 

KNMI-klimaatbericht door Carine Homan