China: koudegolf was record

De koudegolf die China deze winter trof duurde recordlang. Volgens het weerinstituut in Hong Kong hield de kou in het zuiden 25 dagen aan. Zo'n langdurige koude periode is sinds het begin van de metingen in 1885 niet voorgekomen.

Maatschappij ontwrichtend
Miljoenen Chinezen zijn, onderweg voor de viering van het Chinese Nieuwjaar (op 7 februari begon het jaar 4705, het Jaar van de Rat) door het aanhoudende winterweer gestrand op wegen, luchthavens en stations. Zeker 107 mensen zijn om het leven gekomen, terwijl de schade is opgelopen tot 139 miljoen US dollar. Zedker 18,6 miljoenhectare bos is aangetast of deels verwoest, dat is ongeveer 10% van het Chinese bos. In het centrale deel van China waar de kou het ergst was hebben stroomstoringen, brandstoftekorten en voedselschaarste geleid tot een noodtoestand. Voor Nederlandse begrippen zijn de gevolgen niet voor te stellen: steden waar miljoenen mensen wonen kwamen zonder stroom te zitten.

Normaal subtropisch
Vooral voor het zuiden van China was het dit jaar een zeldzaam barre winter. Zuid-China kent een subtropische klimaat. De winter is hier gewoonlijk droog en zonnig, duurt meestal maar kort of gaat ongemerkt voorbij en is zacht of zelfs warm. De zuidelijke kust ziet de thermometer vrijwel nooit onder nul zakken, het kouderecord voor Hong Kong is precies 0 graden. Overdag is het hier in de winter gewoonlijk zo’n 19 graden, soms kan het 28 graden worden.   

Sneeuw en ijzel op grens van kou en warmte
De koudegolf duurde van 10 januari tot de eerste week van februari toen in grote delen van China vrijwel voortdurend een ijzig koude noordenwind woei. De koude lucht die daarmee aan het aardoppervlak werd aangevoerd wordt op grotere hoogte in de atmosfeer begrensd door veel warmere en vochtige lucht uit het zuiden. Dat leidt steeds opnieuw tot neerslag in de vorm van sneeuw of ijzel, ook in gebieden waar de Chinezen dat amper gewend zijn. Vooral in het gebied tussen de 25e en 26e breedtegraad, waar de begrenzing met de kou ligt, is bijzonder veel sneeuw gevallen. Maar ook nog zuidelijker viel sneeuw en was het door de wind bij temperaturen van bijvoorbeeld 8 graden in Hong Kong zeker voor het gevoel van de Chinees bitter koud. Noordelijker in Shanghai viel 15 cm sneeuw. De financiële hoofdstad had voor het eerst in 135 jaar te maken met een sneeuwstorm.

Sneeuw over ruim een miljoen vierkante kilometer
Uit satellietwaarnemingen blijkt dat het gebied dat in China bedekt is geweest met sneeuw op 28 januari een omvang had bereikt van 1,2821 miljoen vierkante kilometer. Op 29 januari werd in Centraal Anhui een sneeuwdek gemeten van 30-45 cm.  

Januari gemiddeld 3 à 4 graden te koud
Ook het centrale deel van China was veel kouder dan normaal. De maandgemiddelde maximumtemperatuur lag hier in januari zo'n 3 à 4 graden onder normaal, waarbij de kleinste afwijkingen langs de kust waren te vinden. Zoiets komt daar gemiddeld eens in de 20 tot 100 jaar voor. De grootste problemen hingen echter samen met de voortdurende sneeuwsituaties en ijzel.

Bron: World Meteorological Organization, China Meteorological Administration