Eindrapport IPCC klimaatpanel 2007

Het IPCC heeft uiteindelijk de synthese van het 4e Assessment Rapport vastgesteld. Eerder dit jaar verschenen afzonderlijke rapporten van de drie werkgroepen, die van groot belang zijn geweest voor de Klimaattop op Bali.

Het zogenoemde Syntheserapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) bevat geen nieuwe onderzoeksresultaten, maar door het combineren van de resultaten van de drie werkgroepen ontstaan nieuwe inzichten. Het rapport is bondig en biedt een samenhangende beschrijving van beleidsrelevante kennis over klimaatverandering, gevolgen en mogelijke maatregelen. De wetenschappelijke bevindingen van het rapport zijn in november in Valencia uitvoerig besproken door vertegenwoordigers van 130 landen en leden van het team klimaatonderzoekers dat het Assessment Rapport schreef. Zij bereikten daarbij overeenstemming over de formulering van een samenvatting.

Het syntheserapport bevat zes onderdelen:
1. Waargenomen veranderingen in het klimaat en hun effecten;
2. Oorzaken van klimaatverandering;
3. Toekomstprojecties van klimaatveranderingen en hun doorwerking;
4. Mogelijkheden van aanpassing aan en tempering van klimaatverandering;
5. Het lange-termijn perspectief;
6. Robuuste bevindingen, belangrijkste onzekerheden.

*Synthese
Met dit rapport kan een balans gevonden worden tussen mitigatie en adaptatiemaatregelen, zodat de risico’s van klimaatverandering op een samenhangende wijze afgedekt kunnen worden. Een goed voorbeeld van nieuw inzicht dat het Syntheserapport biedt is een kaart die mogelijke veranderingen in de beschikbaarheid van water over de hele wereld aangeeft. Grote gebieden, b.v. rond de Middellandse Zee, worden door de opwarming waarschijnlijk veel droger. Andere gebieden, zoals Noord Europa en Noord Azië worden waarschijnlijk juist natter. Deze kaart in het Syntheserapport is nieuw en kwam tot stand door het combineren van gegevens uit werkgroep I en werkgroep II.

Zekerheden en onzekerheden
Het klimaatpanel heeft veel zorg besteed aan het zichtbaar maken van de mate van zekerheid/onzekerheid van de verschillende bevindingen. Sommige dingen zijn zekerder dan andere. Voorbeelden van wat het IPCC robuuste bevindingen noemt zijn de waargenomen opwarming van de aarde in de 20ste eeuw, de waargenomen toename van de concentraties van broeikasgassen in de dampkring, de menselijke invloed op het klimaat en de verwachting dat verdere opwarming zal optreden.

Belangrijke onzekerheden zijn de verwachte snelheid van opwarming, de te verwachten trends in extreem weer en het gedrag van ijskappen en de daarmee samenhangende zeespiegelstijging. Uit het socio-economische deel van het rapport komt duidelijk naar voren dat er nog veel onzekerheid is over de kosten van klimaatverandering, de kosten van aanpassing, de snelheid waarmee nieuwe technologie ontwikkeld en ingevoerd kan worden, en de economische groei op lange termijn. Tegelijk is er een grote mate van overeenstemming en veel bewijsmateriaal dat klimaatverandering kan worden afgeremd door emissiebeperkende maatregelen.

Het rapport omschrijft besluitvorming als een voortschrijdend risico-managementproces, waarbij zowel aanpassen als tempering (adaptatie en mitigatie) aan de orde zijn. Daarbij spelen de kosten, bedreigingen, bijkomende voordelen, duurzame ontwikkeling, billijkheid en houding tegenover risico's een rol.

VN Secretaris Generaal Ban Ki-moon
Om het belang van het IPCC werk te onderstrepen was Ban Ki-moon, Secretaris Generaal van de Verenigde Naties, naar Valencia gekomen voor de afronding van het 4e Assessment Rapport. Het 4e IPCC Assessment Rapport heeft als kennisbasis gediend voor de partijen bij het Klimaatverdrag van de Verenigde Naties (UNFCCC), die in december op het Indonesische Bali bijeenkwamen. De deelnemers van de klimaattop kwamen overeen om de komende twee jaar te onderhandelen over een nieuw wereldwijd pact om de gevolgen van klimaatwisseling te beheersen. Het nieuwe pact moet in 2012 van kracht worden, wanneer het huidige Kyoto Protocol verloopt. De Verenigde staten gingen op deze historische klimaattop het laatst door de bocht en aanvaardden een akkoord dat ze een uur tevoren nog hadden verworpen. In de slotverklaring van Bali verbinden de lidstaten van de VN zich volgens de NRC "om te streven naar vermindering van uitstoot van broeikasgassen, om ontwikkelingslanden te helpen bij het verkrijgen van milieu vriendelijke technologie, om ze te helpen bij het behoud van hun bossen en bij verdere aanpassingen die nodig zijn bij een stijgende zeespiegel en bij grotere periodes van droogte".

Meer op internet
Een Nederlandse samenvatting en toelichting van het de werkgroeprapporten is te vinden op de website van het KNMI en op het Klimaatportaal. Alle IPCC rapporten zijn te vinden op de website van het IPCC.

Toelichting onderstaande illustratie mogelijke gevolgen opwarming
De figuur combineert de inzichten uit werkgroep II over mogelijke gevolgen van klimaatopwarming, bij verschillende waardes voor de opwarming (bovenste paneel), met de door werkgroep I gepresenteerde modelberekeningen van de opwarming bij verschillende socio-economische scenario’s.