Enorme Antarctische ijsplaat afgebroken

Een ijsplaat ter grootte van de provincie Gelderland is afgebroken van Antarctica. Het gaat hierbij om een deel van de Larsen C IJsplaat, gelegen aan de oostkant van het Antarctisch Schiereiland, de regio van Antarctica die het snelst opwarmt.

Het afbreken zat er al een tijdje aan te komen. Nu deze ijsplaat daadwerkelijk is afgebroken, is een van de grootste ijsbergen gevormd die ooit is waargenomen.

Antarctica barst van de spleten en scheuren, vooral op locaties waar het ijs over een berg stroomt en daardoor vervormt. Sommige gletsjerspleten zijn wel 100 meter diep, en gevaarlijk, vooral als ze bedekt worden door een laagje sneeuw en daardoor onherkenbaar zijn. Ik heb tijdens drie Antarctische expedities meermalen de peilloze dieptes aangestaard, en daarbij vastgesteld dat een val in een gletsjerspleet inderdaad een enkele reis is.

De scheuren en spleten in de ijskap, en als gevolg daarvan het afbreken van drijvende ijsplaten, hebben op zichzelf geen gevolgen voor het zeeniveau. Hierdoor zullen echter de hogere delen van de ijskap sneller naar beneden bewegen en uiteindelijk in zee belanden, waardoor de zeespiegel wél zal stijgen. Het versneld afbrokkelen van ijsplaten zoals de Larsen C ijsplaat heeft daarom toch grote gevolgen voor Nederland.

Het KNMI doet onderzoek naar de stijging van het zeeniveau ten behoeve van de klimaatscenario’s voor Nederland, en heeft in recent onderzoek het versneld opbreken van de Antarctische ijskap in zijn toekomstverwachtingen meegenomen. Uit deze berekeningen blijkt dat dit proces mogelijk tot enkele meters zeespiegelstijging in het jaar 2100 zal leiden, een enorme toename ten opzichte van eerdere schattingen.

KNMI-klimaatbericht door Richard Bintanja