Opvallende verschillen tussen Oost- en West-Europa in 2024

Uitgebreide overstromingen 

Er waren meerdere zware stormen in 2024 met grootschalige overstromingen die zeker 335 levens hebben gekost. Geschat wordt dat meer dan 413.0000 mensen door de overstromingen getroffen zijn. 

De extreme neerslag in 2024 zorgde ervoor dat in ongeveer 30 procent van de Europese rivieren het water boven het waarschuwingsniveau “hoog” is komen te staan, en voor 12 procent van de rivieren kwam het zelfs tot “extreem hoog”.  

In september zorgde storm Boris voor veel regen, overstromingen en schade in delen van Duitsland, Polen, Oostenrijk, Hongarije, Tsjechië, Slowakije, Roemenië en Italië. En eind oktober viel er extreem veel regen die zorgde voor grote overstromingen in de omgeving van Valencia in Spanje. Afbeelding 3 geeft een overzicht van de overstromingen in Europa in 2024. Door klimaatverandering neemt de kans op dergelijke extreme neerslag toe.  

Krimpende gletsjers 

De snelheid waarmee de gletsjers in Scandinavië en Spitsbergen afnamen was in 2024 de grootste in de meetreeks en ze hadden ook de grootste jaarlijkse afname van alle gletsjers wereldwijd. De gemiddelde ijsdikte nam af met 1,8 meter in Scandinavië en met 2,7 meter in Spitsbergen. 2024 was het warmste jaar in de meetreeks voor het noordpoolgebied als geheel en de vierde warmste wanneer alleen naar het landgebied wordt gekeken. Voor de derde zomer op een rij zijn er nieuwe temperatuurrecords gemeten van de gemiddelde temperatuur op Spitsbergen. Dit gebied is een van de snelst opwarmende plaatsen op aarde in de laatste tientallen jaren. 

Kernboodschappen 

• Temperatuur: 2024 was – net als wereldwijd - het warmste jaar voor Europa, met recordhoge jaarlijkse temperaturen voor bijna half Europa. 
• Zeewatertemperatuur: Over hele jaar bekeken, was de zeewatertemperatuur voor Europa de hoogste in meetreeks met 0,7°C boven het gemiddelde en voor de Middellandse zee 1,2°C boven het gemiddelde. 
• Neerslag: Er was een duidelijk verschil tussen oost en west: West-Europa was een van de 10 natste jaren sinds1950.
• Overstromingen: Europa ondervond de meest wijdverspreide overstromingen sinds 2013 waarbij bijna een derde van het rivierennetwerk minstens de vloedwaarschuwing “hoog“ heeft overschreden. 
• Hittestress: Het aantal dagen met “sterke hittestress”, “zeer sterke hittestress” en “extreme hittestress” waren allemaal de een na hoogste in meetreeks, na 2010. 60 procent van Europa had meer dan het gemiddelde aantal dagen met minimaal “zeer sterke hittestress”. 
• Hernieuwbare elektriciteit: Het aandeel hernieuwbare elektriciteit in Europa was op recordhoogte met 45%. 
• Koude extremen: Het Europese landoppervlak dat in totaal minder dan drie maanden (90 dagen) aan vorstdagen had, was het hoogste in de meetreeks (ongeveer 69 procent tegenover 50 procent gemiddeld). 
• Koude stress: Er was een record laag aantal dagen met minimaal “sterke koude stress”. 
• Gletsjers: Alle Europese gebieden hadden met ijsafname te maken en de gletsjers in Scandinavië en Spitsbergen zagen de hoogst gemeten gewichtsafname. 
• Bosbranden: Bosbranden in september in Portugal legden ongeveer 110.000 ha (1100 km2) in de as in een week tijd, overeenkomend met ongeveer een kwart van het totale Europese gebied aangetast door bosbranden in 2024. 

Bekijk het volledige Engelstalige rapport European State of the Climate 2024 op de website van Copernicus.   

KNMI-klimaatbericht door Else van den Besselaar en Gerard van der Schrier 

Pagina delen