Europese satelliet ERS-2 met pensioen

Na zestien jaar trouwe dienst en bijna 85.000 rondjes om de Aarde wordt de succesvolle ERS-2 satelliet van de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) uit zijn baan gehaald. De satelliet heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan een nieuwe generatie van meteorologische en atmosferische satellietinstrumenten die zijn gebruikt voor weersverwachtingen, klimaatonderzoek en luchtkwaliteit.

Het KNMI heeft namens ESA en EUMETSAT de gegevens van de ERS-2 satelliet verwerkt en verspreid aan honderden wetenschappelijke en operationele gebruikers. Zo had de Europese satelliet scatterometers voor windgegevens en de eerste Europese satelliet ozonsensor GOME aan boord, waarvan ERS-2 op 4 juli voor het laatst de data heeft verstuurd naar de Aarde. Aan de ontwikkeling en datawerking van beide satellietinstrumenten heeft het KNMI belangrijke bijdragen geleverd.

De zestien jaar lange ozon datareeks van GOME (Global Ozone Monitoring Experiment) is de langste ozonmeetreeks vanuit de ruimte. GOME is de voorloper van SCIAMACHY, OMI en GOME-2 die nu nog steeds meten. Op het KNMI is met GOME-data veel onderzoek gedaan naar de ozonlaag, luchtvervuiling, wolken en aerosolen. De data blijven beschikbaar via ESA en TEMIS.

De lange serie van windgegevens van de ERS scatterometers heeft in 2006 zijn vervolg gekregen met de EUMETSAT Advanced Scatterometer (ASCAT) op de eerste satelliet van het EUMETSAT Polar System (EPS). Deze is gebaseerd op de succesvolle ERS-variant waarmee het KNMI inmiddels de meest nauwkeurige satellietwindgegevens van het oceaanoppervlak ooit kan leveren.

Na een levensweg van 3,8 miljard afgelegde kilometer is de kans te groot geworden dat ERS-2 stroom verliest en onbestuurbaar dreigt te worden. Met een serie motorontbrandingen wordt de kunstmaan geleidelijk uit zijn baan om de aarde gehaald. Binnen 25 jaar zal de satelliet opbranden in de atmosfeer.