Geschiedenis van beloningen en onderscheidingen

De Koninklijke Nederlandsche zeil- en roeivereeniging te Amsterdam, loofde in 1854 en 1857 als prijs uit, een zeevaartkundig instrument of boekwerk, ter waarde van ? 200,-- aan dien gezagvoerder der Nederlandsche Koopvaardijvloot, welke in de eerstvolgende twee jaren na de uitschrijving het beste scheepsjournaal, volgens de bepalingen van het Koninklijk Nederlandsch Meteorologisch Instituut zou hebben ingeleverd, volgens beoordeling en beslissing van gezegd Instituut.

Onderscheidingen (medailles)
In 1858 werd voor het eerst gesproken, over het toekennen van zilveren en gouden medailles aan medewerkende gezagvoerders.

De medailles werden toen ter beschikking gesteld door de Nederlandsche Maatschappij tot bevordering van Nijverheid te Haarlem en de Commissie voor het onderzoek naar de verschijnselen op de Oceaan te Rotterdam.

In het jaarverslag van het KNMI over de jaren 1870 - 1871 wordt voor het eerst melding gemaakt van zilveren medailles toegekend vanwege Z.M. de Koning. Uit een lijst met namen van gezagvoerders vermeld in "Mededelingen uit de journalen" (1896) blijkt dat deze medailles in de periode 1870 - 1894 practisch elk jaar werden toegekend.

In 1898 werd door middel van een circulaire bekend gemaakt dat ingevolge het Koninklijk besluit van 25 mei 1898, no.70, voortaan vanwege H.M. de Koningin behalve grote zilveren medailles, ook kleine gouden medailles zouden worden uitgeloofd, als erkenning van aan het KNMI bewezen diensten door het overleggen van verdienstelijke journalen.

Bij Koninklijk besluit van 30 januari 1905, no. 29, werd een wijziging ingevoerd. Het K.B. van 1898 werd toen aangevuld met de bepaling, dat de Minister van Waterstaat gemachtigd werd stuurlieden van schepen in de grote Handelsvaart een beloning toe te kennen wegens hun aandeel in het meteorologisch werk op zee. Het betreft hier beloningen in de vorm van binocles, barometers, boekwerken e.d. Tegenwoordig worden alleen barometers uitgereikt.

Bij Koninklijke besluit van 27 december 1950, no. 12, werd bovendien de mogelijkheid geschapen Radio-officieren voor uitstekende diensten te belonen.

Bij Koninklijk besluit van 10 april 1970, no. 55 kunnen nu ook schippers van zeevissersvaartuigen in aanmerking komen voor gouden of zilveren medailles en stuurlieden van zeevissersvaartuigen voor een beloning.

door Karin van der Schaft, KNMI