Gladheid door sneeuw en ijzel

Sneeuw en ijzel hebben afgelopen weekeinde gezorgd voor een winters begin van december. Opmerkelijk waren vooral de grote wisselingen in temperatuur en neerslag.

Vrijdag en zaterdag lag er nog op veel plaatsen in ons land sneeuw, waarna zaterdagavond de dooi inviel met ijzel en regen en het sneeuwdek snel smolt. De meeste neerslag viel bij temperaturen dichtbij het vriespunt wat op grote schaal leidde tot soms verraderlijke gladheid. Ook de wind speelde een grote rol. De combinatie van langdurige sneeuw en een krachtige wind komt in Nederland niet zo vaak voor. De laatste keer gebeurde dat op 24 december 2010 met op grote schaal stuifsneeuw.

Wind en sneeuw
De depressie die de sneeuw veroorzaakte, trok vanaf de Noordzee langs de Zeeuwse kust richting België en Frankrijk. Daardoor nam de wind in ons land sterk toe uit richtingen tussen oost en zuid. In het zuidwesten, nabij de kern van de depressie, draaide de wind tijdelijk naar westelijke richtingen, waardoor de temperatuur in een brede strook langs de kust tot enkele graden boven nul opliep. Landinwaarts bleef de temperatuur dichtbij het vriespunt waarbij het in de oostelijke helft van het land licht bleef vriezen. Daardoor viel de neerslag in het westen als regen en natte sneeuw en meer naar het oosten in de vorm van natte en droge sneeuw.
Het neerslaggebied trok in de loop van vrijdagochtend over ons land maar stagneerde boven het oosten. In de middag trok het sneeuwgebied naar het zuidoosten weg waarbij de intensiteit van de neerslag afnam. De meeste sneeuw viel in een strook over Utrecht en de Veluwe naar oostelijk Brabant en Limburg. Op verschillende plaatsen viel 5 tot 10 cm, bij Nijmegen en Venlo lag volgens de sneeuwmetingen van het KNMI 15 cm op zaterdagochtend.

IJzel
Op 8 december daalde de temperatuur boven het sneeuwdek sterk en kwam het in de oostelijke helft van het land voor het eerst deze winter tot strenge vorst. Na de ochtend liep de temperatuur snel op. In de avond en nacht trok vanuit het noordwesten een volgend neerslaggebied over ons land. Daarbij stroomde zachtere lucht binnen waardoor de neerslag grotendeels viel in de vorm van regen. In het noorden en oosten waar de temperatuur rond het vriespunt lag leidde de neerslag op grote schaal tot ijzel en verraderlijke gladheid. Zondagavond trok een volgend buiengebied over ons land waarbij de wind flink aantrok, tot hard of stormachtig aan zee. Langs de Nederlandse kust kwam het tot zware windstoten tussen 80 en 100 km/uur.

Waarschuwingen
Het KNMI gaf verschillende weerwaarschuwingen af, in de meeste provincies code oranje (één na hoogste waarschuwing in verband met meer dan 60 procent kans op extreem weer) voor sneeuw en voor ijzel en daarnaast code geel (lichtste waarschuwing voor gevaarlijk weer) voor mist en zware windstoten.

Dankzij de weerwaarschuwingen was het publiek voorbereid op de verwachte weersomstandigheden en konden organisaties als Rijkswaterstaat, ProRail en de verkeersdiensten er tijdig op inspelen door aanpassing van dienstregelingen en inzet van strooiploegen.

Factsheet KNMI gladheid en winterse neerslag
http://www.knmi.nl/bibliotheek/weerbrochures/