Grote wolkenmeetcampagne met vliegtuigen, weerballonnen en zeppelins van start

Met de oplating van een zeppelin en een informatieve bijeenkomst is vrijdagmiddag onder grote belangstelling van pers en genodigden bij de KNMI-meetmast in Cabauw bij Lopik het officiele startsein gegeven van een grote internationale wolkenmeetcampagne. De oplating werd gedaan door Peter Heij, plaatsvervangend secretaris generaal van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat.

Het onderzoek, waaraan zo'n honderd wetenschappers uit vijf landen deelnemen, moet nieuwe gegevens opleveren over de rol van wolken in de veranderingen in het klimaat. Het is bekend dat wolken grote invloed hebben op weer en klimaat, maar het inzicht in het "hoe en waarom'' is nog te beperkt. De resultaten van deze campagne leiden niet alleen tot betere klimaatmodellen maar zijn ook van groot belang voor de dagelijkse weersverwachting.

Verbetering van waarneemmethoden, vergroting van kennis van het ontstaan en verdampen van wolken en onderzoek naar de rol van wolken in de stralingshuishouding zijn de kernpunten van het onderzoek, dat een vervolg is op de geslaagde meetcampagne in de zomer van 2001. Naast de gedetailleerde wolkenmetingen met geavanceerde instrumenten rond de meetmast bij Cabauw worden drie vliegtuigen ingezet voor metingen in de wolken. Bij laaghangende bewolking wordt een zeppelin opgelaten met het volledige assortiment aan meetinstrumenten om in de wolken te meten.

De meetfaciliteit Cabauw dient sinds kort als "Nationaal observatorium van de atmosfeer". Verschillende universiteiten en onderzoeksinstellingen bundelen hun krachten in het samenwerkingsproject CESAR (Cabauw Experimental Site for Atmospheric Research), hetgeen een platform biedt voor internationaal onderzoek naar nieuwe meetmethodes, weer- en klimaatmodellen en satellietmetingen. Ondanks de huidige kennis is er nog steeds veel onduidelijk over de precieze rol van wolken voor weer en klimaat. De modellen zijn op dit punt nog altijd gebrekkig wat leidt tot grote onzekerheid over het toekomstig klimaat met betrekking tot de stijging van de temperatuur,de toename van de neerslag, zeespiegelstijging en verzilting.

Speciale grondinstrumenten uit Frankrijk en Duitsland, onlangs bij Cabauw geïnstalleerd, zijn inmiddels getest en geschikt bevonden voor het grote onderzoek dat deze maand van start gaat en enkele maanden gaat duren. De zeppelins van het Instituut voor Meteorologie en Atmosferisch Onderzoek (IMAU) van de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Leipzig alsmede de meetvliegtuigen uit Duitsland, Frankrijk en Engeland zijn vorige week geïnstalleerd bij Cabauw. De metingen van deze campagne zullen ook gebruikt worden om metingen van de nieuwe geostationaire meteorologische satelliet, MSG, (die in augustus gelanceerd is) te testen. De MSG zal in de toekomst iedere 15 minuten beelden geven van onder andere wolkenvelden, temperatuur, luchtvochtigheid, wind en daarmee een bijdrage leveren aan het monitoren van weer en klimaat.