Hoe meten onze seismologen?

Net als alle wetenschap staat ook seismologie nooit stil. Nieuwe techniek leert onze seismologen steeds nauwkeuriger wat zich in de ondergrond afspeelt en de effecten daarvan te begrijpen. 

Het KNMI meet in Groningen aardbevingen met een netwerk van versnellingsmeters en boorgat-seismometers. Seismometers meten de kracht van een aardbeving, de magnitude. Versnellingsmeters meten de grondversnelling van aardbevingen waarmee de effecten van een aardbeving duidelijk worden. Een van de producten zijn de zogenaamde shakemaps die het KNMI na een aardbeving van magnitude 2,0 of hoger maakt. Hierin is te zien welke grondversnellingen waar zijn opgetreden. De hoogte hiervan hangt af van de kracht van de beving, de diepte en de samenstelling van de diepe en ondiepe ondergrond. Juist de ondiepe ondergrond kan tot verzwakking of versterking van het aardbevingssignaal leiden.

Versnellingsmeters B- en G-netwerk

Het KNMI meet sinds 2013 de grondversnellingen met het zogenaamde B-netwerk. Dit is een netwerk van 17 versnellingsmeters, die in gebouwen en huizen geplaatst zijn. Een installatie als deze is internationaal gebruikelijk. Hier is door de stakeholders destijds voor gekozen om aan de randvoorwaarden van stroom- en internetvoorzieningen te voldoen, snel te kunnen installeren met beperkte middelen en de versnellingsmeters te kunnen beschermen tegen weersinvloeden en diefstal. Tussen 2014 en 2017 zijn hier de versnellingsmeters van het zogenaamde G-netwerk aan toegevoegd. Het gaat om 79 versnellingsmeters die opgesteld zijn in het open veld aan het aardoppervlak, ook wel G0 genoemd. Daarnaast zijn er 276 seismometers aan het netwerk toegevoegd. Deze worden G1 tot en met G4 genoemd en zijn geplaatst in boorgaten op diepten van 50, 100, 150 en 200 meter.

Vergelijkingen tussen de meetgegevens

Doordat het B- en G-netwerk goed werken kunnen we interessante vergelijkingen maken tussen de meetgegevens die door beide systemen worden geproduceerd. Daarmee kan voor het eerst een onderscheid gemaakt worden tussen de effecten van het ondergrondmodel – wat beschrijft tot welke trillingen aan het aardoppervlak een aardbeving op diepte leidt – en het dempende effect van de fundering van huizen.