Hoe zijn oude klimaatvoorspellingen op basis van zonneactiviteit uitgekomen?

Met enige regelmaat wordt voorspeld dat de aarde binnenkort gaat afkoelen door de afnemende activiteit van de zon, die immers voor bijna al onze warmte zorgt. De zonneactiviteit is de laatste tien jaar inderdaad afgenomen, maar de aarde blijft opwarmen. Dit geeft duidelijk aan dat de invloed van zonneactiviteit veel kleiner is dan die van broeikasgassen.

Opwarming door broeikasgassen goed voorspeld

In de wetenschap wordt een nieuwe theorie getoetst door voorspellingen te doen die afwijken van die van de oude theorie, en dan te onderzoeken of die uitkomen. Als dat niet het geval is wordt de theorie verworpen. In het laboratorium is dat relatief simpel. Voor het klimaat zit er vaak niets anders op dan een behoorlijk aantal jaar te wachten of de voorspellingen zijn uitgekomen, maar dat maakt de toetsing niet minder essentieel. Klimaatonderzoekers hebben oude voorspellingen van de wereldgemiddelde temperatuur, gemaakt met nu onvoorstelbaar primitieve middelen, vergeleken met de waarnemingen. De opwarming door broeikasgassen blijkt steeds goed voorspeld te zijn, zie een eerder klimaatbericht.  Dit geldt zelfs voor voorspellingen uit 1981, toen de opwarming nog lang niet duidelijk zichtbaar was.

Afkoeling door minder zonneactiviteit?

Er zijn ook voorspellingen gemaakt van het verloop van de wereldgemiddelde temperatuur vanuit het idee dat de zonneactiviteit de opwarming voornamelijk heeft veroorzaakt, niet broeikasgassen. Deze voorspellingen van een afkoeling de komende tien jaar werden al gedaan in 1998 en 2006-2009. Een systematische terugblik op hoe deze voorspellingen zijn uitgekomen is gedaan door klimaatblogger Jos Hagelaars.

In 1998 beweerde de Deense natuurkundige Svensmark dat de temperatuurstijging werd veroorzaakt door een toename van de activiteit van het magnetische veld van de zon, wat een afname van de kosmische straling geeft. Deze zou minder wolken veroorzaken waardoor de temperatuur opgelopen was. In 2009 voorspelde hij dat de opwarming gestopt was en de afkoeling begonnen. De Australiër David Archibald voorspelde dat in 2020 de wereld 1,5 graden afgekoeld zou zijn, op basis van de verminderende zonneactiviteit. Deze voorspelling werd door veel mensen overgenomen. In figuur 2 laten we een voorspelling zien uit 2010, en in figuur 3 een prognose uit 2012 in een boek dat in Duitsland veel stof deed opwaaien.

Wel opwarming door toename broeikasgassen

Deze voorspellingen zijn echter niet uitgekomen: sinds 2006 is de wereldgemiddelde temperatuur gewoon doorgestegen, in tegenspraak met de voorspellingen op basis van zonneactiviteit. Dit blijkt door het waargenomen temperatuurverloop 2010-2018 (figuur 1) te vergelijken met deze voorspellingen (figuren 2 en 3). De gestage opwarming is geheel in overeenstemming met de algemeen geaccepteerde verklaring dat dit door de toenemende concentraties broeikasgassen komt. De invloed van variaties in de zonneactiviteit op de wereldgemiddelde temperatuur is klein, minder dan 0,1 graden over de twintigste eeuw.

KNMI-klimaatbericht door Geert-Jan van Oldenborgh