06 juni 2007
Dean, de eerste hurricane van het seizoen 2007 was met windsnelheden van 270 km/uur en een luchtdruk van 906 hPa één van de zwaarste orkanen die ooit in het Caribisch gebied aan land ging. Dean verdween uiteindelijk met zware regen in de Mexicaanse bergen.
Orkaanwind gemeten met scatterometer*
Windrichting en snelheid aan het oppervlak van de zee worden ook gemeten met een scatterometer, een satelliet radarinstrument aan boord van de ERS en MetOp satellieten. In opdracht van EUMETSAT verwerkt het KNMI momenteel gegevens van drie verschillende scatterometers van EUMETSAT, ESA en NASA/NOAA, waardoor de ontwikkeling in kracht en afmeting goed gevolg kan orden. Scatterometerwinden zijn gemiddelden over een gebied ter grootte van 25 km. De maximaal lokaal gemeten winden zijn ruwweg twee keer zo intens. Onder dit artikel een afbeelding van een scatterometerplaatje van Dean aangemaakt op het KNMI (met NOAA/NASA gegevens).
Uitzonderlijke hurricane hield zich aan voorspellingen
Dean is door zijn verwoestende kracht een uitzonderlijke hurricane. Dean was, sinds de metingen begonnen in 1850, op twee na de krachtigste hurricane die aan land kwam. Orkanen van categorie 5 komen weinig voor en het is zeldzaam dat een hurricane met die sterkte aan land gaat. Sinds 1992, toen Andrew als categorie 5 hurricane aan land ging, was dat niet meer voorgekomen.
Dean was al enkele dagen een klasse 4 hurricane met windsnelheden rond 240 km/uur, maar vlak voor Yucatan nam de wind verder toe tot circa 270 km/uur. Tijdens windstoten zijn snelheden waargenomen van 300 km/uur! Dat is voor Nederlandse begrippen onvoorstelbaar. Een flinke storm haalt in ons land zo'n 100 km/uur. Opmerkelijk was ook de extreem lage luchtdruk in het oog van de orkaan. Uit dropsonde metingen vanuit vliegtuigen blijkt dat de druk gedaald was tot 906 hPa (= mbar). Dat is sinds 1935 de op twee na laagste luchtdruk op moment dat een hurricane die aan land komt. Nog lager was de druk in huricane Wilma die in oktober 2005 met 882 hPa in Yucatan aan land kwam. Wereldwijd staat het drukrecord op naam van tyfoon Tip bij Guam in de Pacifische Oceaan met een luchtdruk van 870 hPa op 12 oktober 1979.
Bijzonder zijn ook de hoeveelheden regen. Op een aantal plaatsen is tussen 300 en 500 mm zijn gevallen. Dean hield zich echter precies aan de verwachtingen van het Hurricane Center zodat bevolking er autoriteiten er met evacuaties en schuilkeders er op konden inspelen. Zover bekend zijn er op Yucatan geen slachtoffers gevallen, heel opmerkelijk voor een hurricane van deze kracht. Op het Mexicaanse vasteland heeft Dean aan zeker veertig mensen het leven gekost, voornamelijk door aardverschuivingen en overstromingen.
Hurricane ter grootte van Texas
Dean heeft ook huisgehouden op Martinique, St. Lucia, Dominica, Haïti, Jamaica en de Cayman Eilanden. Dean heeft daar aan vijftien mensen het leven gekost. De kern trok net zuid van Jamaica langs waardoor het eiland de volle laag van de wind kreeg. Op Jamaica zijn volgens het Huricane Center in Miami windsnelheden gemeten van 240 km/uur. De orkaan gaat bovendien vergezeld met hevig onweer en enorme slagregens. Het is de eerste tropische storm van het seizoen die de hurricane status heeft weten te bereiken. Waarschijnlijk is Dean voor Jamaica de meest verwoestende geweest sinds 1950. De orkaan was sterker dan Gilbert van klasse 3 die Jamaica in 1988 zwaar trof. Uit satellietopnamen blijkt dat Dean een omvang heeft bereikt ter grootte van Texas (zie satellietafbeeldingen).
