Hurricane Lenny (november 1999)

Hurricane Lenny die de Bovenwindse eilanden op 18 en 19 november 1999 trof was in verschillende opzichten een bijzondere orkaan. De storm volgde een abnormale koers, bleef lange tijd vrijwel stationair en kreeg ook een extra dimensie door het gelijktijdige bezoek van Koningin Beatrix en prins Claus aan dit gebied.

Lenny groeide uit tot een zeer gevaarlijke klasse 4 hurricane met gemiddelde windsnelheden van 230 km/uur en was in kracht vergelijkbaar met Luis, die Sint Maarten begin september 1995 trof. De hurricane hield echter langer aan, waardoor St. Maarten bijna twee dagen onafgebroken gegeseld werd door orkaanwinden en zware regen. Op de luchthaven van Sint Maarten, Juliana Airport werd 366 mm gemeten en op het eiland Antigua Coolidge Airfield viel 393 mm. Dat is ongeveer de helft van wat ons land normaal in een jaar krijgt. Mitch, die eind oktober 1998 Midden Amerika teisterde, leverde meer regen op: in het zuiden van Honduras viel 896 mm in vier dagen. In de bergen is volgens satellietbepalingen nog ruim twee keer zoveel gevallen. Het neerslagrecord van tropische cyclonen staat op naam van het eiland Réunion ten oosten van Madagascar. In januari 1980 leverde de tropische cycloon Hyacinthe in tien dagen 5678 mm op! Cycloon Denise liet hier in januari 1966 in 24 uur 1825 mm in de regenmeter achter. (bron: Jan Visser, Trouw)Lenny kostte negen mensen het leven en richtte voor honderden miljoenen schade aan. Niet alleen de kracht maar ook de duur van een storm is bepalend voor de schade. Waarom de hurricane inhield bij St. Maarten is niet duidelijk. Mogelijk was het zo'n gigant geworden dat de vaart eruit ging toen het hoogtepunt was bereikt. Hetzelfde gebeurde in 1998 met hurricane Mitch, die lange tijd stil lag voor de kust van Honduras. Ook Mitch was een omvangrijke hurricane die boven zee zijn hoogtepunt bereikte met gemiddelde windsnelheden van 285 km/uur. Toen Mitch uiteindelijk weer in beweging kwam nam de wind snel af maar kreeg Midden-Amerika te maken met catastrofale regenval.

Mogelijk is de treksnelheid van Lenny ook beïnvloed door de opmerkelijke koers. In tegenstelling tot andere tropische stormen trok deze orkaan vanuit het zuidwesten over de Bovenwindse eilanden. De depressie, waaruit de tropische orkaan zou ontstaan, was op 13 november op de weerkaart bij Jamaica te vinden. Het systeem koerste langzaam in oostelijke richting en bereikte binnen drie dagen de status van tropische orkaan. De afwijkende koers hield waarschijnlijk verband met het zeer late tijdstip: in november loopt het hurricane-seizoen snel af. Door deze ongebruikelijke route zijn veel plaatsen en vooral havens aan de zuid- en westkant van het eiland getroffen. In de waarnemingsreeks sinds 1886 vinden we slechts drie orkanen die zich tegendraads verplaatsten. Begin oktober 1905 trok een hurricane tussen Cuba en Haïti naar het noordoosten, in 1939 trok er een van Cuba naar het oosten en half oktober 1955 trok orkaan Katie in noordoostelijke richting over de Dominicaanse republiek. Verder trok in 1909 een tropische storm van zuidwest naar noordoost over de Bovenwinden en waren er zowel in 1961 als in 1967 tropische novemberstormen die dicht in de buurt kwamen van de route die Lenny volgde.

Late tropische stormen waren er ook in januari 1955 hurricane toen Alice over de Bovenwindse Eilanden trok. Uitzonderlijk laat was de tropische storm die op 2 februari 1952 Florida trof. Op 22 augustus 2000 trok de zwakke orkaan Debby over de Nederlandse Antillen, maar leverde nauwelijks problemen op.