Infrageluid van Eyjafjallajökull vulkaan in De Bilt gemeten

Infrageluid van de erupties van de Eyjafjallajökull is gemeten in De Bilt door zeer gevoelige barometers, zogenaamde microbarometers. Dit geluid is voor de mens onhoorbaar omdat het frequenties lager dan 20 Hz bevat.

Zulke lage frequenties worden nauwelijks gedempt door de atmosfeer en kunnen enorme afstanden afleggen. Infrageluid is voor het eerst ontdekt in 1883 na de catastrofale uitbarsting van de Krakatau (Indonesië) waarbij de infrageluid golven vier maal rond de aarde reisden.

Explosies gedurende erupties genereren infrageluid, maar er wordt ook continue infrageluid opgewekt door de kraterpijp die als een orgelpijp kan resoneren. Een serie microbarometers, ook wel een array genoemd, staat onder andere opgesteld op het meetveld van het KNMI. Omdat een array gebruikt wordt, kan de richting waar vanuit het infrageluid komt bepaald worden.

Sinds het begin van de erupties (14 april 2010) wordt vooral 's nacht infrageluid uit de richting van Eyjafjallajökull gedetecteerd. 's Nachts als de zon onder is, kan de atmosfeer zich stabiliseren. Deze “rustige atmosfeer” levert de meest gunstige condities om infrageluid te meten. Overdag is er wind, turbulentie en zijn er ook lokale infrageluid bronnen actief.
Infrageluid reist door de hoge atmosfeer waarbij stratosferische winden, rond de 50 km hoogte, een sterke invloed hebben op de geluidsvoorplanting. Deze winden zijn momenteel naar het westen gericht waardoor de geobserveerde richting afwijkt van de werkelijke richting van het De Bilt Infrageluid (DBN) naar de Eyjafjallajökull.

Wereldwijd worden momenteel 60 infrageluid array gerealiseerd voor de verificatie van het kernstopverdrag. Als civiele toepassing van dit netwerk wordt onderzoek gedaan naar de bijdrage van infrageluid in een “early-warning” systeem voor vulkanisch as voor de luchtvaart.