IPCC I: Meer bewijs menselijke bijdrage aan klimaatverandering

De mensheid heeft een onmiskenbare invloed op het klimaat en dat blijft nog eeuwen zo, zelfs als we maatregelen nemen om die invloed te beperken.

Reeds waargenomen veranderingen, zoals gemiddeld hogere temperaturen, een stijgende zeespiegel en veranderingen in neerslag en extreem weer, zullen verder doorzetten. Er zijn steeds meer gegevens en argumenten die dit beeld versterken en onderbouwen. Dat concludeert het “Intergovernmental Panel on Climate Change” (IPCC) van de Verenigde Naties in het eerste deel van zijn vierde “Assessment Report” dat op 1 februari in Parijs door wetenschappers en beleidsmakers formeel werd aanvaard.

Solide Rapport van IPCC werkgroep
Aan het rapport is jaren gewerkt door een internationaal team van wetenschappers, waaronder twee KNMI onderzoekers. De commentaren van honderden onafhankelijke wetenschappers, ook uit Nederland, zijn in de eindtekst verwerkt, waardoor een gezaghebbend en evenwichtig rapport is ontstaan. Dit nieuwe rapport is gebaseerd op veel meer waarnemingen over langere periodes en betere modellen dan het vorige rapport. De concentraties van broeikasgassen zijn ongekend hoog.

De concentraties van broeikasgassen zijn ongekend hoog
De concentraties van de broeikasgassen kooldioxide en methaan in de atmosfeer zijn op dit moment de hoogste in minstens 650.000 jaar, blijkt uit de analyse van ijsboringen. De toename van deze concentraties sinds 1750 is voornamelijk het gevolg van menselijke emissies via de verbranding van fossiele brandstoffen, landbouw en veeteelt en veranderingen in landgebruik. De voortdurende stijging van de concentratie van kooldioxide in de atmosfeer was de afgelopen 10 jaar sneller dan ooit. De hogere concentraties van broeikasgassen houden de warmte langer vast in de atmosfeer, waardoor het klimaat opwarmt. Dit effect wordt steeds beter begrepen. Variaties in de instraling door de zon zijn vermoedelijk minstens vijf maal kleiner dan de invloed van broeikasgassen.

De opwarming van het klimaat door de mens is onmiskenbaar
Hoewel er nauwelijks meer twijfel was dát het klimaat aan het veranderen is, geven nieuwe gegevens een steeds duidelijker en meer samenhangend beeld van de mondiale opwarming. Niet alleen de lucht warmt op maar ook de oceaan. Deze opwarming gaat gepaard met veranderingen in neerslag, sneeuw- en ijsbedekking en met een stijging van de zeespiegel. De menselijke invloed manifesteert zich niet alleen op mondiale schaal, maar begint ook op regionale schaal zichtbaar te worden in de metingen. Gemiddelde temperaturen op het noordelijk halfrond gedurende de tweede helft van de 20e eeuw waren zeer waarschijnlijk hoger dan de langjarige gemiddelden in de laatste 500 jaar.

Menselijke invloed zal leiden tot verdere klimaatverandering
Uitstoot van broeikasgassen en veranderend landgebruik zullen ook in deze eeuw het klimaat beïnvloeden. Ofschoon de mate van verandering door maatregelen kan worden beperkt, zullen de veranderingen zeer waarschijnlijk groter zijn dan waargenomen in de 20e eeuw. Tegen het eind van de 21e eeuw kan de mondiale opwarming tussen 1,1 en 6,4 graden Celsius bedragen. De grote spreiding wordt ongeveer voor de helft veroorzaakt door verschillende projecties voor de uitstoot van broeikasgassen. De andere helft van de spreiding wordt veroorzaakt doordat we nog niet goed weten hoe sterk het klimaat reageert op meer broeikasgassen. Gemiddeld over de hele aarde kan de zeespiegel dan tussen 0,18 en 0,59 m gestegen zijn. Het IPCC stelt daarnaast dat de zeespiegel nog verder zou kunnen stijgen als gevolg van een versnelde afsmelting van het ijs van Groenland en Antarctica. Een bovengrens voor deze extra stijging kan momenteel niet gegeven worden. Op grond van het huidige inzicht in klimaatprocessen en terugkoppelingen in het klimaatsysteem mag men verwachten dat de zeespiegel nog eeuwenlang zal stijgen, zelfs als de concentraties van broeikasgassen zouden worden gestabiliseerd door reductie van de uitstoot.