IPCC: Klimaatverandering kan succesvol worden aangepakt

De toename van de concentratie aan broeikasgassen in de atmosfeer en de daardoor veroorzaakte klimaatverandering kan in de komende eeuw technisch gesproken een halt worden toegeroepen. De laatste 5 jaar is er bijvoorbeeld veel vooruitgang geboekt op het gebied van zuinige apparaten, electrische auto's en windenergie. De kosten van het flink reduceren van de uitstoot van broeikasgassen lijken relatief laag. Er zijn echter veel politieke en maatschappelijke weerstanden te overwinnen bij het invoeren van klimaatmaatregelen. Door klimaatbeleid meer te integreren in algemeen-economisch beleid gericht op duurzame ontwikkeling kan de effectiviteit van klimaatmaatregelen worden vergroot.

Dit concludeert Werkgroep III van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) op 3 maart 2001, aan het slot van de vierdaagse plenaire vergadering, waar het derde en laatste deel van het derde "Assessment Report" is aanvaard.

Belangrijke technologische vooruitgang geboekt
De laatste vijf jaar is er belangrijke vooruitgang geboekt bij de ontwikkeling van technologieën. Bij elkaar hebben deze het potentieel de mondiale uitworp van broeikasgassen in de periode 2010 tot 2020 terug te brengen tot beneden het niveau van 2000. Het gaat hierbij onder meer om technologieën op het gebied van energie-efficiency, electrische auto's, windenergie, brandstofcellen en het afvangen en opslaan van kooldioxide en diverse industriële productieprocessen. Bossen, landbouwgronden en andere ecosystemen bieden mogelijkheden om extra CO2 op te slaan waardoor per saldo de CO2 concentratie in de atmosfeer vermindert. Deze categorie oplossingen heeft een reduktiepotentieel van 10-20% van de potentiele uitstoot van fossiele brandstoffen tot 2050. Deze optie draagt echter wel het risico in zich van hogere emissies in de toekomst, omdat verstoring van ecosystemen kan optreden door menselijke of natuurlijke oorzaken (bijvoorbeeld bosbranden).

Beperking broeikasgasuitworp lijkt relatief goedkoop
De economen die aan het IPCC rapport hebben meegewerkt schatten in dat met de thans beschikbare technologische opties de potentiele emissiereducties globaal voor de helft in 2020 kunnen worden gehaald, met baten die hoger zullen zijn dan de kosten. De andere helft kan tegen netto kosten van maximaal $100/tC worden gerealiseerd. Het realiseren van deze reducties brengt wel implementatie-kosten met zich mee en ook is bijvoorbeeld effectieve technologie-overdracht nodig. Kosten-indicaties voor het halen van de doelstellingen van het Kyoto Protocol in de industrielanden, inclusief Nederland komen uit op 0.2% tot 2% van het in 2010 bereikte BNP. Als er echter volledig gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid in het Protocol om internationaal emissieruimte te verhandelen, zakken deze schattingen naar 0.1% tot 1.1 % (dit komt ongeveer overeen met een vermindering van de jaarlijkse groei met 0.1% punt). Deze berekeningen zijn uitgevoerd met relatief eenvoudige modellen, waarin bijvoorbeeld oplossingen in de bosbouwsector niet zijn meegenomen. Onder bepaalde omstandigheden kunnen de kosten nog lager uitvallen. Er zijn nog veel belemmeringen
Technisch kan het. De kosten lijken te overzien. Waarom is de reductie van broeikasgasemissies dan zo moeilijk? Volgens het IPCC zijn er veel belemmeringen, die van politieke, culturele, sociale, institutionele en gedragsmatige aard zijn. Daarom zal men ook niet op één paard moeten wedden, maar een breed scala van maatregelen tegelijk moeten inzetten. De effectiviteit van klimaatmaatregelen kan aanzienlijk verbeterd worden door deze in te bedden in een algemeen sociaal-economisch beleid dat gericht is op duurzame ontwikkeling.

Wat is het IPCC?
IPCC, het Intergovernmental Panel on Climate Change, is in het leven geroepen in 1988 door UNEP( het milieu programma van de Verenigde Naties) en de WMO (World Metereological Organisation). Het werk van IPCC wordt uitgevoerd door een internationale groep van vooraanstaande wetenschappers die wetenschappelijke publicaties op het gebied van klimaatverandering toetst en samenvat. De inhoud van de IPCC-rapporten is objectief en onafhankelijk en gebaseerd op deze wetenschappelijke input. Het IPCC heeft het werk georganiseerd in drie werkgroepen en een Task Force voor Inventarisatiemethoden voor broeikasgasemissies. Deze Task Force stelt wetenschappelijke aanbevelingen op voor het in kaart brengen van de uitstoot van broeikasgassen, die landen aangesloten bij het Wereldklimaatverdrag jaarlijks moeten rapporteren.

IPCC Werkgroep III is eind februari/begin maart bijeengekomen in Accra, Ghana. Op 3 maart is het derde deel van het Third Assessment Report van het IPCC aanvaard. De volledige samenvatting voor beleidmakers ("Summary for Policymakers") is te vinden op de RIVM website en op de site van het IPCC.

Werkgroep III heeft als aandachtsveld de mogelijkheden tot het terugdringen van de door de mens veroorzaakte klimaatverandering, inclusief de bijbehorende economische en sociale vraagstukken. De co-voorzitter van deze Werkgroep, Bert Metz, is werkzaam bij het RIVM in Bilthoven, waar zich ook het werkgroep-secretariaat bevindt o.l.v. Rob Swart.

Voor meer informatie over WG III:
RIVM, Drs Annette Lijdsman
Tel: 030-2742560