IPCC: Klimaatveranderingen wijzen op menselijke invloed

Er zijn nu aanwijzingen dat het wereldklimaat reeds beïnvloed wordt door menselijke activiteiten. Het is onwaarschijnlijk dat de in verschillende delen van de wereld waargenomen temperatuurstijgingen nog geheel zijn toe te schrijven aan natuurlijke klimaatvariaties. Naar verwachting zal de opwarming van het klimaat in de komende eeuw versneld doorzetten. De mate waarin hangt af van hoe we met energie en milieu omgaan. Dat meldt "Werkgroep I" van het 'Intergovernmental Panel on Climate Change' (IPCC). Deze Werkgroep, in Madrid bijeen met vertegenwoordigers uit 96 landen en een tiental niet-gouvernementele organisaties, heeft na moeizame besprekingen overeenstemming bereikt over de samenvatting van haar tweede wetenschappelijke evaluatie-rapport.

Het IPCC is het gezaghebbende orgaan van de Verenigde Naties, dat zich bezighoudt met oorzaken en gevolgen van klimaatverandering. In 1990 presenteerde het IPCC een eerste evaluatie-rapport met de toenmalige stand van zaken. Het IPCC kent verschillende werkgroepen. Het vandaag vastgestelde rapport is van Werkgroep 1. Deze groep houdt zich vooral bezig met het klimaatsysteem. Andere werkgroepen richten zich op gevolgen en beheersing van klimaatverandering. Op een bijeenkomst van 11-15 december in Rome zullen de rapporten van de verschillende werkgroepen worden samengevoegd.

De belangrijkste conclusies in het nieuwe IPCC-rapport luiden:
 

• er is nu aanzienlijk meer kennis van het klimaatsysteem dan in 1990, toen het eerste IPCC-rapport verscheen
• de atmosferische concentraties van broeikasgassen, zoals kooldioxyde, methaan en lachgas, nemen toe voornamelijk als gevolg van menselijk handelen
• sinds het einde van de vorige eeuw is de temperatuur aan het aardoppervlak tussen 0,3 en 0,6 graden Celsius hoger geworden en is de zeespiegel zo'n 10 tot 25 centimeter gestegen; de afgelopen jaren horen tot de warmste sinds het begin van de metingen in 1860
• de veranderingen wijzen op een menselijke invloed op het klimaat; werd vijf jaar geleden vastgesteld dat de waargenomen temperatuurtoename nog altijd het gevolg kon zijn van een natuurlijke klimaatvariatie, nu zijn er betere schattingen van de natuurlijke variabiliteit en zijn de voorspelde patronen van opwarming ook werkelijk waargenomen
• de modellen geven aan dat de mondiale opwarming en de zeespiegelstijging versneld doorgaan; voor het einde van de volgende eeuw wordt een mondiale opwarming berekend van 1 tot 4 graden Celsius en een stijging van de zeespiegel van 15 tot 95 centimeter ten opzichte van 1990. De precieze waarden hangen af van de toekomstige uitstoot van broeikasgassen en aërosol-vormende stoffen, de invloed van wolken en de interactie met de oceaan.

Het toekomstig klimaat wordt berekend met behulp van modellen. Deze modellen zijn de laatste jaren aanzienlijk verbeterd, maar nog verre van volmaakt. Met name de rol van wolken en aërosolen is nog onvoldoende bekend. Voor grote gebieden, zoals werelddelen, zijn de huidige klimaatmodellen vrij betrouwbaar, maar dat geldt niet voor kleinere regio's, zoals West-Europa. Bij de meest recente berekeningen is rekening gehouden met het koelende effect van aërosolen. Dit levert resultaten op die dichter bij de werkelijkheid staan. Het IPCC stelt dan ook dat het vertrouwen in de uitspraken over klimaatveranderingen is toegenomen.