Juni 2003: zeer warm en zonnig, hitte en droogte in Zuid-Europa

De meteorologische zomer is dit jaar goed begonnen: juni is voor het eerst in 10 jaar een zeer warme, zeer zonnige en droge maand geworden. De Bilt berekende gemiddeld 17,8 graden tegen 15,2 normaal (gemiddeld over 1971-2000). Daarmee was deze maand de op twee na warmste sinds 1901: alleen in 1917 (18,3 graden) en 1976 (18.0 graden) was het nog warmer. De laatste warme juni hadden we in 1992 met 17,2 graden als gemiddelde.

Opmerkelijk was dat vrijwel alle dagen warm waren: het KNMI telde een uitzonderlijk aantal van 27 warme dagen (minstens 20,0 graden) tegen 12 normaal. Op 13 dagen steeg de temperatuur in De Bilt tot minstens 25 graden maar tropische temperaturen van 30 graden of meer zijn hier niet gemeten. Wel op andere plaatsen zoals in Eelde waar de thermometer op 2 juni 30,6 graden aanwees.De zon scheen veel vaker dan we in juni gewend zijn, de zon was iedere dag te zien. Gemiddeld over het land werden 255 uren zon gemeten tegen 192 normaal. Vlissingen en Hoek van Holland noteerden zelfs 273 uren zon. Neerslag viel er echter te weinig, gemiddeld over het land 40 mm tegen 71 mm normaal. Buien zorgden echter lokaal voor grote hoeveelheden. Zo kreeg Marknesse op 2 juni een wolkbreuk met liefst 115 mm (waarvan 73 mm in een uur), een hoeveelheid die op een bepaalde plaats gemiddeld maar eens per eeuw wordt bereikt of overschreden.

Grote delen van Zuid-Europa hebben te maken gekregen met doogte en hitte. In Frankrijk is inmiddels sprake van extreme droogte: zo kreeg Clermond Ferrand in de eerste helft van dit jaar slechts 123 mm, een absoluut record. De afgelopen juni leverde in grote delen van midden en zuid-Europa ook tal van nieuwe temperatuurrecords op. Op tal van dagen wezen de thermometers tussen 30 en 40 graden. In de departementen Lot en Aude in het zuiden van Frankrijk is nabij Cahors en Carcassonne zelfs 41 graden gemeten, een waarde die in juni nog nimmer bereikt is.

In het zuiden van Duitsland was juni 6 graden warmer dan gemiddeld, in Zwitserland zelfs lokaal 7 graden warmer dan normaal. zo'n afwijking in elk geval in de laatste 250 jaar niet voorgekomen. De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) maakt van de gelegenheid gebruik om te wijzen op een mogelijke toename van extreem weer in het veranderende klimaat. In het laatste Europees klimaatrapport stelt het KNMI dat er al systematische veranderingen zijn te vinden in extremen van de temperatuur en neerslag in Europa.

In de Middellandse Zee worden inmiddels zeewatertemperaturen gemeten van 26 tot 30 graden. De afgelopen jaren lagen de zeewatertemperaturen hier in deze periode steeds rond gemiddeld 26 graden, in 2000 en 2001 iets lager.