KNMI begint met verwachtingen voor de zonkracht

De weerberichten van het KNMI krijgen er een nieuw element bij: de zonkracht, een maat voor de sterkte van het ultraviolette zonlicht (UV). Als de weersomstandigheden daar aanleiding toe geven en er een bepaalde waarde wordt bereikt, zal de zonkracht als een nieuwe service vanaf 30 april in de KNMI-weerberichten voor Nederland en voor de vakantielanden worden vermeld. Ook in veel andere landen worden UV-verwachtingen door de diverse meteorologische instituten in de weerberichten vermeld. Dankzij deze informatie is het publiek beter op de hoogte wanneer het extra attent moet zijn op zonnebrand; hoe sterker het UV-zonlicht, hoe gemakkelijker de huid kan verbranden. Het gaat voorlopig om een proef voor het komende zomerhalfjaar, waarvan de resultaten dit najaar worden geëvalueerd.

Verstandig genieten van de zon
'Verstandig genieten van de zon' is het motto van de begeleidende voorlichtingscampagne van het KNMI en de Nederlandse Kankerbestrijding/KWF, die mede wordt bekostigd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Via een groot aantal huisartsen, bibliotheken, apotheken, reisbureaus en drogisten worden folders verspreid waarin wordt uitgelegd wat zonkracht voor de diverse huidtypes betekent en hoe het publiek zich het best tegen teveel UV-zonlicht kan beschermen.

De Nederlandse Kankerbestrijding verwacht dat het publiek dankzij deze nieuwe service van het KNMI verstandiger gaat zonnen. Elk jaar worden in ons land 20.000 nieuwe gevallen van huidkanker geconstateerd. Uit de meest recente gegevens over kankersterfte in Nederland blijkt dat in 1994 in ons land ruim 500 mensen aan huidkanker overleden, van wie 435 aan melanoom (moedervlekkanker).

Om verstandig te zonnen hoeft u beslist niet zonder meer uit de zon te blijven. De zontijden, vermeld in de tabel van de zonkracht, gelden bij benadering en kunnen afhankelijk van omstandigheden en huidtype variëren. Algemeen geldt het advies om tussen 12 en 3 de zon zo mogelijk te mijden en ook de rest van de dag wat vaker de schaduw op te zoeken en de huid zoveel mogelijk te beschermen door kleding of anti-zonnebrandmiddel.

Hoelang in de zon?
Het KNMI drukt de zonkracht voor Nederland uit in de waarden 0 t/m 10. Deze UV-index wordt ook in andere landen gebruikt. In landen dichtbij de evenaar en in de bergen kan de zonkracht hogere waarden halen In de zonkracht-schaal staat bij elke waarde een omschrijving van de zonkracht. Ook is bij benadering vermeld hoelang iemand met huidtype 2, dat is de huid van een gemiddelde Nederlander, midden op de dag in de zon kan verblijven wanneer de huid onbeschermd en nog niet gewend is. Na die tijd heeft de huid zoveel UV gekregen dat deze na 8-24 uur rood kleurt. Voor wie zeer snel verbrandt (huidtype 1) is de tijd iets korter, voor wie van nature een getinte huid heeft (huidtype 3 en 4) wat langer.

De zonkrachtschaal van het KNMI

 

Zonkracht	Omschrijving in het weerbericht	Niet langer onbeschermd in de zon dan x minuten	Huid verbrandt
1 - 2	vrijwel geen	100 - 50	-
3 - 4	zwak	35 - 25	-
5 - 6	matig	25 - 15	gemakkelijk
7 - 8	sterk	15 - 10	snel
9 - 10 en hoger	zeer sterk	minder dan 10	zeer snel

Waarvan hangt UV af?
De UV-straling en daarmee de zonkracht nemen toe naarmate de zon hoger staat en varieert met de seizoenen, het moment van de dag en naar gelang de weersomstandigheden. De zonkracht hangt vooral af van de stand van de zon en niet van de temperatuur: op een koele dag kan de zonkracht sterker zijn dan op een warme dag. Midden op de dag, tussen 12 en 3 is de zonkracht in de regel het sterkst. De hoeveelheid UV is ook afhankelijk van wolken, vocht en stof in de atmosfeer, reflectie aan de grond (bijvoorbeeld van water, sneeuw of wit zand) en de dikte van de ozonlaag. Het ozon dat zich op 10 tot 50 kilometer hoogte in de atmosfeer bevindt, filtert de schadelijke UV-straling uit het zonlicht. Hoe minder ozon, hoe meer schadelijk UV de aarde kan bereiken. De ozonlaag varieert met de weersomstandigheden en ook daardoor zijn er variaties in de hoeveelheid UV. Het KNMI verricht continu metingen van de hoeveelheid UV en ozon met een Brewer-ozonmeter en houdt de dikte van de ozonlaag in de gaten aan de hand van metingen vanuit satellieten. Mede op basis van de verwachte weersituatie volgens de berekeningen van het Europees Centrum voor Weersverwachtingen op de Middellange Termijn (ECMWF) worden uiteindelijk de verwachtingen van de zonkracht gemaakt.

Gratis informatie
Bij het Voorlichtingscentrum van de Nederlandse Kankerbestrijding/KWF kunnen kosteloos de folder over 'Zonkracht' en de brochure 'Verstandig Zonnen' worden aangevraagd. Het adres is: Sophialaan 8, 1075 BR Amsterdam. De folder en brochure bevatten uitvoerige informatie over zonnen, zowel buiten in de zon als binnen met bruiningsapparatuur.

De Nederlandse Kankerbestrijding/KWF: Kiki Goedemondt,
afdeling Voorlichting en PR, telefoon 020 57 00 538.