Nieuwe KNMI supercomputer operationeel

De nationale meteorologische instituten van Ierland (Met Éireann), Denemarken (DMI), IJsland (IMO) en Nederland hebben hun krachten gebundeld om sneller weersverwachtingen te maken op een nieuwe, nu operationele, gemeenschappelijke supercomputer. Dit helpt om elk land voor te bereiden op de gevolgen van weerpatronen, die naar verwachting extremer en moeilijker te verwachten zullen worden.

Het samenwerkingsverband 'United Weather Centres West' (UWC-West) tussen de nationale meteorologische diensten van Ierland, Denemarken, IJsland en Nederland is de operationele fase ingegaan en maakt nu gebruik van een gemeenschappelijk weersverwachtingsmodel op een nieuwe supercomputer op IJsland, ter ondersteuning van de levering van geavanceerde diensten aan de samenleving in een veranderend klimaat. Een unieke samenwerking met drie andere nationale meteorologische diensten.

Voortbouwend op vijf jaar nauwe samenwerking tussen de vier weerdiensten en verbeterde gemeenschappelijke rekencapaciteiten, berekent deze supercomputer weersverwachtingen op een hoger detailniveau voor een veel groter gebied dan voorheen. De computer wordt volledig aangedreven door hernieuwbare IJslandse waterkracht en geothermische energiebronnen, waardoor de bedrijfskosten en CO2-voetafdruk tot een minimum worden beperkt, als onderdeel van de bijdrage van de instituten aan het streven naar netto nul.

Door de expertise van de vier landen samen te brengen, kunnen we ons sneller en efficiënter voorbereiden op de toekomst

Het begrijpen van weer en klimaat is nog nooit zo belangrijk geweest. De laatste rapporten van het IPCC en de WMO tonen aan dat klimaatverandering nu al leidt tot meer hittegolven, overstromingen en zware regenval over de hele wereld. Deze gebeurtenissen worden frequenter en intenser door de opwarming van de aarde als gevolg van menselijke activiteiten. Alle experts die dit project mogelijk hebben gemaakt, erkennen dat door samen te werken de vier nationale instituten nu beter kunnen reageren op weersverschijnselen, wat helpt om levens en eigendommen te beschermen en slimmere beslissingen te nemen terwijl ons klimaat blijft veranderen.

Het nieuwe model bestrijkt een groot gebied van Oost-Groenland tot Zuid-Italië en verdeelt het geografische gebied in vierkanten van 2 km lengte, vergeleken met het raster van 2,5 km van de vorige modelversie. Het model geeft de atmosfeer ook verticaal weer in de vorm van 90 niveaus, wat een toename van 30% betekent. Dit zijn resolutieverbeteringen die zich vertalen in een betere weergave van de meteorologische parameters in het hele domein. Het nieuwe model wordt elk uur uitgevoerd, terwijl het met de oude rekencapaciteiten slechts elke drie uur kon worden uitgevoerd. 

De vier nationale meteorologische diensten blijven samenwerken om het gemeenschappelijke verwachtingsmodel voortdurend te ontwikkelen en te verbeteren en om de nieuwste verbeteringen door te voeren. De krachtige samenwerking die we zijn begonnen, is blijvend. De vooruitgang op het gebied van weer- en klimaatonderzoek, AI, big data en computertechnologie maakt onze samenwerking noodzakelijker dan ooit. Samen zullen we meer kennis vergaren, onze weermodellen verder pushen en veel meer gegevens delen dan voorheen.

Kenmerken van de nieuwe supercomputer

Het nieuwe weermodel bestrijkt een groot gebied van Oost-Groenland tot Zuid-Italië. De horizontale resolutie is 2×2 km en het geeft de atmosfeer verticaal weer met 90 niveaus. Het model draait elk uur, waardoor er actuelere updates zijn en de nationale instituten de verwachtingen vaker kunnen actualiseren om tijdig waarschuwingen af te geven.

Feiten | Klimaat- en weermodellen en rekencapaciteit

• Weersverwachtingen zijn gebaseerd op uitgebreide waarnemingen van satellieten, weerballonnen, radar, sensoren van grondstations en allerlei andere bronnen.
• Numerieke weersverwachtingmodellen (NWP) simuleren de atmosfeer met behulp van complexe codes en vergelijkingen.
• NWP-modellen worden een aantal keren uitgevoerd met licht verschillende initiële condities. Dit maakt het mogelijk om onzekerheden in de verwachting te begrijpen en staat bekend als een Ensemble Prediction System (EPS).
• Een hoge rekencapaciteit is cruciaal voor zowel weersverwachtingen als klimaatmodellering.

Feiten | United Weather Centres West' (UWC-West)

• Samenwerking tussen de nationale meteorologische diensten van Ierland, Denemarken, IJsland en Nederland
• Sinds 2020
• Een gemeenschappelijk supercomputersysteem aangeschaft, bestaande uit twee eenheden, één voor operationele weersverwachtingen en één voor klimaatonderzoek.
• Ontwikkeling van een gemeenschappelijk NWP-model (numerieke weersverwachting).
• Plaats supercomputer: IJsland
• Energiebron: hernieuwbare IJslandse waterkracht en geothermische energie
• Resolutie NWP-model: 2×2 km horizontaal, 90 verticale niveaus
• Frequentie NWP-modelupdates: elk uur, met 30 EPS-leden die elke 6 uur draaien.