Koude luchtlaag versterkt opwarming Noordpool

De koude luchtlaag nabij het aardoppervlak tijdens de winter zorgt voor opwarming in het Noordpoolgebied doordat energie niet kan ontsnappen naar de ruimte. Dit blijkt uit simulaties met het mondiale klimaatmodel EC-Earth dat ontwikkeld is door het KNMI.

De opwarming van de aarde is het sterkst in het klimaatgevoelige Noordpoolgebied, waar het 3 tot 4 keer zo snel opwarmt dan elders. Het is echter nog niet geheel duidelijk waarom het Arctisch gebied zo snel warmer wordt.

In het artikel Arctic winter warming amplified by the thermal inversion and consequent low infrared cooling to space tonen de KNMI-wetenschappers Richard Bintanja, Rune Grand Graversen en Wilco Hazeleger aan dat er een relatie is tussen de Arctische opwarming van de onderste luchtlagen en de verminderde infrarode uitstraling naar de ruimte. Hun bevindingen zijn op 16 oktober gepubliceerd in Nature Geoscience.

Als het oppervlak afkoelt, wordt de atmosfeer vlak daarboven ook kouder. In het Noordpoolgebied is het ’s winters nabij het aardoppervlak daarom veel kouder dan hogerop in de atmosfeer. Deze koude laag staat bekend als de inversielaag. Het is juist deze inversielaag die onder de invloed van klimaatverandering het sterkst opwarmt.

De prominente en uitgebreide aanwezigheid van deze relatief koude inversielaag zorgt voor een dempend effect op de warmte-uitstraling van het Noordpoolgebied. De inversielaag werkt in feite als een soort deken, waardoor het energieverlies van het winterse Noordpoolgebied naar de ruimte belemmerd wordt. De energie in de opgewarmde luchtlaag blijft zodoende in het klimaatsysteem aanwezig zodat de opwarming in het Arctische gebied versterkt wordt.