Krachtigere orkanen in een warmere wereld bedreigen kustgebieden

Toekomstprojecties van orkaangevaar zijn voor veel gebieden wereldwijd van levensbelang. Orkanen kunnen veel schade en leed veroorzaken wanneer zij aan land komen in een (dicht)bevolkt gebied. Nieuw onderzoek maakt het nu mogelijk op lokale schaal toekomstige orkaanrisico's in kaart te brengen. De meeste regio’s waar tropische stormen en orkanen voorkomen, krijgen in een warmer klimaat mogelijk met krachtigere stormen te maken. Dit is waardevolle informatie om de kustgebieden beter te beschermen tegen de verwoestende kracht van orkanen.

Nieuwe methode voor toekomstig orkaanrisico 

We kunnen steeds beter orkanen simuleren met hoge resolutie klimaatmodellen. Echter, de enorme rekenkracht die dit kost beperkt het aantal jaren dat doorgerekend kan worden. Dat is een probleem, omdat de kans dat een orkaan een specifiek gebied treft relatief klein is. Er zijn daarom heel veel data-jaren nodig om deze kansen goed uit te kunnen rekenen. Tot voor kort was het daarom niet mogelijk uit te rekenen hoe de kans op het overtrekken van een orkaan in een bepaalde regio of stad verandert in een toekomstig, warmer klimaat. 

Hiervoor is nu een oplossing bedacht. Het statistische model STORM is in staat duizenden jaren met nieuwe orkanen te genereren. De karakteristieken van deze orkanen zijn gebaseerd op de orkaanactiviteit in de relatief korte simulaties met hoge resolutie klimaatmodellen. Met de nieuwe STORM gegevens kunnen op lokaal niveau de effecten van klimaatverandering op de kans op extreme orkanen en bijbehorende windsnelheden bepaald worden (figuur 1). Zo kunnen we nu bijvoorbeeld berekenen dat een zware orkaan (categorie 3 op de Schaal van Saffir-Simpson) in Hong Kong ongeveer eens in de 80 jaar voorkomt in het huidig klimaat, maar dat dit in de nabije toekomst ongeveer eens per 20 jaar zou kunnen zijn.  

Orkaanrisico's nemen het sterkst toe in Zuidoost-Azië 

De nieuwe berekeningen laten zien dat de meeste regio’s waar tropische stormen en orkanen voorkomen in een warmer klimaat mogelijk met krachtigere stormen te maken krijgen (figuur 1). Deze veranderingen hangen bijvoorbeeld samen met een hogere zeewatertemperatuur waar orkanen meer energie uit kunnen halen (door hogere verdamping en de energie die vrijkomt als die waterdamp weer condenseert). Klimaatverandering leidt zo tot hogere windsnelheden in de meest extreme stormen. Wanneer we rekening houden met bevolkingsdichtheid, een maat voor maatschappelijke kwetsbaarheid, dan zien we dat de risico's het meest toenemen voor mensen die in Zuidoost-Azië wonen (figuur 2, 3).  

Meer risico's door zeespiegelstijging, welvaart en bevolkingsgroei 

Behalve deze veranderingen in hoge windsnelheden, zijn er nog allerlei andere factoren van invloed op het toekomstig totale maatschappelijk risico van orkanen. Overstromingsrisico bij een orkaan hangt bijvoorbeeld onder andere af van de stormvloed (die vaak hoger is bij intensere orkanen en een hogere zeespiegel) en de hoeveelheid neerslag die tijdens de orkaan valt (welke ook toeneemt door klimaatverandering). Verder neemt in veel kustgebieden de bevolkingsdichtheid en de welvaart toe, waardoor meer mensen kwetsbaar worden voor orkanen en orkanen meer economische schade kunnen veroorzaken. Het is dus belangrijk om deze kustgebieden (beter) te beschermen tegen de toenemende risico's van orkanen, zodat schade en leed kan worden beperkt. De nieuwe inzichten vormen hierbij een waardevolle leidraad. 

KNMI-klimaatbericht door Karin van der Wiel en Nadia Bloemendaal (VU)