Noordpoolgebied kleurt groen

Het noordpoolgebied warmt razendsnel op, zee-ijs trekt zich steeds verder terug, en het regent er steeds vaker. Op het land leiden deze veranderingen tot een invasie van grassoorten die steeds vaker de oorspronkelijke korstmossen verdringen. En niet alleen het land wordt zo steeds groener, maar ook in de oceaan hebben de klimaatveranderingen grote gevolgen.

Onder het zee-ijs van het noordpoolgebied leeft namelijk phytoplankton, microscopisch kleine plantjes die met de oceaanstromingen meedrijven. Dit plankton is afhankelijk van voedingsstoffen maar vooral van zonlicht. Als het zee-ijs te dik is (enkele meters) dan dringt er nauwelijks zonlicht door het ijs en blijft de groei van plankton beperkt (figuur 2).

Nu het zee-ijs steeds dunner wordt en zich snel terugtrekt, dringt er meer zonlicht door tot de bovenste lagen van de Arctische Oceaan. Dit leidt tot een grote toename van de hoeveelheid plankton. Een recente studie laat zien dat 20 jaar geleden slechts 3 procent van het zee-ijs dun genoeg was om plankton te laten groeien, maar dat is inmiddels gestegen tot 30 procent. Omdat het zee-ijs door de toekomstige opwarming steeds dunner wordt is de verwachting dat de hoeveelheid plankton verder toeneemt, waardoor de Arctische Oceaan steeds groener wordt.

Het KNMI gaat met het Earth System Model EC-Earth onderzoek doen naar veranderingen in het Arctische klimaat en de invloed daarvan op de uitbreiding van phytoplankton. Samen met de Rijksuniversiteit Groningen en de daar aanwezige kennis van mariene biologische processen zal EC-Earth met waarnemingen worden vergeleken en zullen toekomstprojecties van het noordpoolklimaat en -ecologie worden gemaakt.

 

KNMI-klimaatbericht door Richard Bintanja