Het KNMI heeft in het kader van het programma Klimaat voor Ruimte alle dagelijkse metingen van neerslag in de periode 1850-1950 gedigitaliseerd. De gegevens waren al beschikbaar voor onderzoek maar staan nu ook online voor het grote publiek. Het gaat om 4,5 miljoen waarnemingen (100 jaar * 365 dagen * gemiddeld 123 stations). Hiermee is een waardevolle set waarnemingen beschikbaar voor een veelheid aan klimaattoepassingen waar een lang historisch perspectief van belang voor is.
Vrijwillige waarnemers registreren al 170 jaar iedere ochtend om 9:00 uur (wintertijd) en 10:00 uur (zomertijd) de neerslaghoeveelheid van de afgelopen 24 uur. Het is daarmee het meest continue en uitgebreide netwerk van waarnemingen dat beschikbaar is in Nederland. Deze gegevens staan nu ook online. In de periode 1850-1950 nam de dichtheid van het netwerk geleidelijk toe naar 320 neerslagwaarnemers nu.
In het eerste decennium van de vorige eeuw vond een standaardisatie plaats van de metingen. Vanaf 1946 werd de opstelling van de regenmeter verlaagd van 1,50 meter naar 0,40 meter boven het grondoppervlak (gemeten tot de bovenrand van de regenmeter). In een jaar tijd was ongeveer 65 procent van de regenmeters verlaagd. De overige regenmeters volgden in de zes jaar daarna. De verlaging zorgde voor een vermindering van de windfout op de metingen. Hierdoor werden de metingen nauwkeuriger, waarbij de regenmeters ongeveer 2,5 procent meer neerslag zijn gaan meten.
De metingen van voor 1951 geven een dagelijks beeld van de ruimtelijke verdeling van gemeten neerslag in Nederland met de hoogst mogelijke resolutie tot midden in de 19e eeuw. Dat is interessant voor een veelheid aan toepassingen. Zo geven deze metingen een nauwkeuriger beeld van de droogte die Nederland – en een groot deel van Europa – trof in 1921. Andere voorbeelden zijn natuuronderzoek, validatie van klimaatmodellen en het berekenen van lange-termijn trends in de neerslag. Voor het berekenen van die lange-termijn trends heeft het KNMI bovendien gehomogeniseerde neerslagdata van 102 stations vanaf 1910 ter beschikking gesteld.
Zo had het kunnen gaan. Maar zo ging het niet. Met deze zinnen starten de negen weersextremen die...
12 december 2025 - NieuwsberichtDe regenval van eind november in Sri Lanka, Indonesië en Maleisië was heviger door klimaatverande...
11 december 2025 - KlimaatberichtMeer CO2 in de lucht geeft meer opwarming. Ondanks dat de gevaren van klimaatverandering al tient...
10 december 2025 - KlimaatberichtBijna 5 december, tijd voor een nieuw gedicht, vol feiten waar we over hebben bericht.
04 december 2025 - Klimaatbericht