Rol van wolken in opwarming onderschat

Volgens Amerikaanse wolkenonderzoekers onderschatten klimaatmodellen het effect van wolken op de opwarming van de aarde. Dat blijkt uit een recente studie door onderzoekers van de Universiteit Yale die onlangs is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Science.

Het onderzoek toont aan dat klimaatmodellen de aanwezigheid van waterdruppels in ijswolken systematisch onderschatten. IJswolken koelen het aardoppervlak minder dan waterwolken. In een warmer klimaat zullen meer waterwolken dan ijswolken voorkomen. Omdat wolken die uit water bestaan witter zijn en meer zonlicht reflecteren heeft dat een remmende werking hebben op de opwarming.

Uit satellietmetingen die de Amerikaanse wetenschappers hebben geanalyseerd, blijkt dat in ijswolken meer waterdruppels en minder ijsdeeltjes bevatten dan in klimaatmodellen wordt aangenomen. Dat betekent dat er in een warmer klimaat minder ijsdeeltjes in waterdruppels kunnen overgaan en dat het bijbehorende koelende effect van deze wolken dus minder groot zal zijn dan verondersteld. Dit leidt volgens de onderzoekers tot een sterkere globale opwarming in klimaatmodellen.

Het onderzoek laat zien dat klimaatmodellen zeer gevoelig zijn voor wolken en toont het belang van het doen van nauwkeurige metingen aan wolken. De opwarming van de aarde leidt onder meer tot een verandering van de verhouding tussen ijs en water in wolken.

Het KNMI verricht continu wolkenwaarnemingen met meetinstrumenten op het Cabauw-observatorium met behulp van remote-sensing instrumenten. Door al deze metingen te combineren wordt een nauwkeurig beeld verkregen van de wolken en hun samenstelling die boven de meetmast voorbij drijven.
Daarnaast werkt het KNMI mee aan de voorbereiding van een nieuwe Europees-Japanse satellietmissie met soortgelijke remote-sensing apparaten die nu op Cabauw worden gebruikt. Deze EarthCARE satelliet zal eind 2018 worden gelanceerd. Eén van de specifieke doelen van deze missie is het gelijktijdig bepalen van ijs-water-verdeling in wolken en het effect op de stralingsbalans.  

Science-artikel over wolken en opwarming