De aarde straalt warmte uit. Uit satellietmetingen blijkt dat broeikasgassen in de atmosfeer een steeds groter deel van deze warmtestraling tegenhouden. Met name CO2, methaan en waterdamp zijn hiervoor verantwoordelijk. De aarde warmt hierdoor steeds sneller op.
Ieder voorwerp straalt energie uit in de vorm van elektromagnetische golven. Hoe hoger de temperatuur, hoe meer energie wordt uitgestraald. De temperatuur van het voorwerp bepaalt ook hoe deze energie is verdeeld over de verschillende golflengtes (figuur 1). De temperatuur van de zon is ongeveer 5500 graden. De meeste energie zit bij die temperatuur in golflengtes die we met het blote oog kunnen zien. Dat is zichtbaar licht. De golflengte bepaalt namelijk de kleur van het licht.
De gemiddelde temperatuur op aarde is maar 15 graden. De meeste energie zit dan in langere golflengtes die we niet meer met het blote oog kunnen zien, infrarood licht. Deze straling kunnen we wel voelen in de vorm van warmte en wordt daarom ook wel warmtestraling genoemd.
De warmtestraling die vanaf het aardoppervlak vertrekt, gaat eerst door de atmosfeer voordat ze het heelal bereikt. Broeikasgassen in de atmosfeer filteren licht van bepaalde golflengtes binnen het infrarood, een bepaalde kleur dus. In de warmtestraling die het heelal bereikt zijn deze kleuren niet zo sterk meer aanwezig en daardoor raakt de aarde minder energie kwijt. Hierdoor warmt de aarde op. Dit heet het broeikaseffect.
Sinds 2008 meten satellieten heel nauwkeurig de verdeling van de energie over de golflengtes of kleuren van de warmtestraling die van de aarde afkomt. Het blijkt dat de atmosfeer steeds meer infraroodstraling tegenhoudt van een kleur die door CO2 moleculen wordt gefilterd (oranje kleur in figuur 2). De reden is dat door de uitstoot van CO2 door de mens de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is toegenomen. Dat geldt ook voor het broeikasgas methaan (zwarte kleur in figuur 2) en lachgas (groene kleur). Door de opwarming komt er vanzelf ook meer waterdamp in de lucht en ook waterdamp filtert infrarood licht van bepaalde golflengtes (blauwe kleur in figuur 2).
Conclusie: de satellieten zien het broeikaseffect sterker worden. Dit betekent dat de opwarming van de aarde aan het versnellen is.
Het klimaat verandert en dat merken we bijna iedere dag. Het KNMI is de afgelopen jaren veranderd...
22 juli 2024 - NieuwsberichtHoera, het broeikaseffect is tweehonderd jaar oud! Of in ieder geval de eerste beschrijving ervan...
17 juli 2024 - KlimaatberichtVandaag, 15 juli is het precies 20 jaar geleden dat de Aura-satelliet werd gelanceerd, met daar a...
15 juli 2024 - NieuwsberichtMet indrukwekkend veel detail heeft satelliet EarthCARE zijn eerste metingen verricht van de hoev...
12 juli 2024 - Klimaatbericht