Satellietinstrument OMI volgt bosbranden in centraal Rusland

De rook van de bosbranden in centraal Rusland wordt in kaart gebracht door het Nederlands/Finse satellietinstrument OMI. Bij de bosbranden ontstaan rook, koolmonoxide, stikstofoxiden en andere giftige gassen. Met behulp van OMI kan de luchtvervuiling door stikstofdioxide (NO2) actueel worden gevolgd.

In figuur 1+2 wordt de gemiddelde NO2 concentratie getoond voor de periode 1-9 augustus 2010 vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. In een normaal jaar is de luchtvervuiling in Moskou en omgeving vooral te wijten aan verkeer en industrie. In Figuur 1 is goed te zien dat een groot gebied in centraal Rusland in 2010 te kampen heeft met sterk verhoogde NO2 concentraties als gevolg van de bosbranden.
De rookwolken kunnnen ook worden gevolgd met de Absorberende Aerosol Index (AAI), die dagelijks wordt gemeten met OMI en GOME-2. In Figuur 3 wordt de AAI getoond zoals gemeten door GOME-2 in de periode 1- 9 augustus 2010. De AAI is gevoelig voor de hoeveelheid rookdeeltjes en de hoogte van de rookwolken.

Het OMI instrument is aan boord van de Aura satelliet van NASA, terwijl het GOME-2 instrument op de Metop-A satelliet van EUMETSAT meevliegt. Beide instrumenten meten elke dag de hele aarde: GOME-2 's ochtends (om 9:30 lokale tijd) en OMI in het begin van de middag (om 13:30 lokale tijd).

Door record hitte en droogte in centraal Rusland zijn daar sinds eind juli zeker honderden bosbranden ontstaan. De hitte en de smog, die het gevolg zijn van de branden, kosten volgens de Russische autoriteiten dagelijks aan enkele honderden mensen het leven. Door de hitte en de vele branden is Moskou en omgeving al geruime tijd gehuld in een dikke laag rook en smog.

De temperatuur in Moskou en omgeving kwam de afgelopen maand vrijwel dagelijks boven de 30 graden en vaak zelfs boven de 35 graden. Bovendien viel er amper neerslag waardoor de bodem sterk is uitgedroogd en het brandgevaar heel groot is. In centraal Rusland zijn bosbranden van deze omvang zeldzaam. De branden woeden in bossen, maar ook in laagveen. De omvang van de rookwolk op 4 augustus was zo'n 3000 km (oost-west). Het zicht in Moskou was soms verminderd tot enkele tientallen meters, vergelijkbaar met dichte tot zeer dichte mist.