September 1999: warmste in drie eeuwen

Nog nooit was september zo warm: de gemiddelde temperatuur is in De Bilt uitgekomen op 17,4 graden. Dat is ruim drie graden warmer dan normaal. Daarmee was deze september de warmste, tenminste sinds het begin van de metingen in 1706. Een gemiddelde van 17 graden zou zelfs voor juli aan de warme kant zijn en is in september normaal voor bijvoorbeeld Lyon in Zuid-Frankrijk. Vooral de nachten waren warm: De Bilt berekende een gemiddelde nachttemperatuur van 12,9 graden, ook een record sinds het begin van de metingen.

Het vorige septemberrecord stond geboekt in 1949 met 17,2 graden. De derde plaats delen september 1779, 1846, 1865 en 1947 (16,8). Het KNMI noteerde 24 warme dagen (20 graden of meer) en dat is een dag meer dan het record in september 1949. Op acht dagen werd het zomers (minstens 25 graden); het grootste aantal sinds september 1959. Opmerkelijk was het constant warme weer, maar extreem warm werd het niet. De 30 graden werd in De Bilt niet gehaald, maar wel elders. Limburg had vanaf 11 september drie tropische dagen, waarbij Ell, een nieuw weerstation van het KNMI, op de 12e met 31,4 de hoogste stand doorgaf. Het tropische weekeinde van 11 op 12 september leverde de warmste septemberdagen sinds 1973. De hoogste septembertemperaturen van de laatste vijftig jaar zijn gemeten op 5 september 1949 toen Buchten en Gilze Rijen het tot 34,8 graden brachten. Ook op 26 september 1967 (30,4), 3 september 1962 (31,0), 19 september 1961 (32,0), 11 september 1959 (31,4), 6 september 1958 (31,1) en 1 september 1954 (31,6) lagen de hoogste temperaturen, vrijwel alle gemeten in Buchten of Epen, boven 30 graden.

Het warme weer leidde tot fikse onweersbuien. Met name de kustprovincies kregen mede onder invloed van het warme zeewater enorme buien met zware windstoten en hagel te verwerken. Op 6 september werd de regio Oosterhout getroffen door een wolkbreuk waarbij in een paar uur 95 mm viel. Ondanks die lokale wolkbreuken viel er gemiddeld over het hele land 65 mm wat iets minder is dan normaal. In de Achterhoek (Hupsel) was het met 27 mm zelfs een zeer droge maand.

De zon was veel meer te zien dan gewoonlijk in september. Gemiddeld over het land scheen de zon 162 uur tegen 136 uur normaal. Vooral de eerste helft van de maand was zonovergoten. Ell in het midden van Limburg noteerde met 179 uur de meeste zon; Rotterdam was met 140 uur de somberste plaats.

Niet alleen in ons land was het uitzonderlijk warm. In het weekeinde van 25 september zijn in Italië recordtemperaturen gemeten. Zowel in Bari als in het noordelijker gelegen Pescara liep het kwik op tot 37 graden. Op 28 september noteerde Catania op Sicilië 36 graden. Bovendien viel met name in het Zwitsers-Italiaans grensgebied enorm veel regen: Locarno tapte in 30 uur 181 mm af. In Cimetta viel tussen 25 en 27 september bijn 400 mm!