Skipistes in de Alpen kleuren steeds groener

Met de voorjaarsvakantie voor de deur is sneeuw in de Alpen – of het tekort hieraan – voor de wintersportliefhebber het gesprek van de dag. Door de hoge temperaturen is in de afgelopen weken op veel plekken een groot deel van het eerder opgebouwde sneeuwdek weggesmolten. Door klimaatverandering zien we steeds vaker groene skipistes in de Alpen.

Hoewel de temperaturen weer iets zijn gezakt, is het ook nu nog opvallend zacht in de Alpen voor de tijd van het jaar. De zorgen van vakantiegangers zijn dan ook niet ongegrond: er is op meerdere plaatsen in de Alpen sprake van sneeuwdroogte, een periode waarin er abnormaal weinig sneeuw ligt vergeleken met de voorgaande jaren. 

Twee oorzaken voor de sneeuwdroogte 

Er zijn twee factoren die bijdragen aan sneeuwdroogte: neerslag en temperatuur. Ook als het koud is, bouwt er immers geen dik sneeuwdek op als het weinig sneeuwt.  Bovendien gaat bij te hoge temperaturen de sneeuwval over in regen en smelt de sneeuw die er al ligt. 

De afgelopen week werd de sneeuwdroogte in de Alpen in stand gehouden door een combinatie van die twee oorzaken: een uitgebreid hogedrukgebied in de buurt van Frankrijk en Spanje zorgde voor weinig neerslag in de Alpen (afbeelding 1). Ook werd zachte lucht door dit hogedrukgebied vanuit het zuiden naar de Alpen gevoerd. Hierdoor smolt een groot deel van de sneeuw die er lag weg. 

Toenemende sneeuwdroogte 

De huidige sneeuwdroogte in de Alpen zorgt wellicht voor een déjà vu gevoel. Dat kan kloppen. Italiaanse onderzoekers hebben uitgezocht hoe vaak sneeuwdroogtes sinds de jaren ’30 zijn voorgekomen in de Italiaanse Alpen. Opvallend genoeg kwamen drie van de vijf zwaarste sneeuwdroogtes in de afgelopen vijf jaar voor: in de winters van 2019, 2022 en 2023 (afbeelding 2). 

De kans op sneeuwdroogte in de Alpen is de afgelopen decennia toegenomen door klimaatverandering. Dat komt door een toename van zowel warm als droog weer in het winterseizoen. Bovendien duren deze droogtes steeds langer en zorgen ze voor een korter sneeuwseizoen. De veranderingen hebben grote impact op de economie in de regio, aangezien deze grotendeels van toerisme afhankelijk is. Zonder kunstmatige sneeuw loopt de helft van ruim 2000 onderzochte skigebieden in Europa het risico op sneeuwtekorten bij twee graden wereldwijde opwarming.