Staaltje bouwkunst; Verleden omarmt toekomst bij het KNMI

Ter gelegenheid van de feestelijke opening van het nieuwbouwcomplex van het KNMI in De Bilt heeft het KNMI i.s.m. de Rgd een prachtig fotoboek uitgegeven over het nieuwbouw- en renovatieproject dat tien jaar heeft geduurd.

Meer dan honderd jaar geleden, op 1 mei 1897, vestigde het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut zich in De Bilt. Villa Koelenberg werd het nieuwe onderkomen van het KNMI.
In de meer dan honderd jaar die volgde is het complex met grote regelmaat verbouwd en uitgebreid om het aan te passen aan de veranderende eisen veroorzaakt door technologische vooruitgang dan wel ontwikkelingen in de meteorologie. Eind jaren tachtig konden de noodzakelijke technologische veranderingen steeds moeilijker worden gerealiseerd en deden de ontwikkelingen in de meteorologie de behoefte bij het KNMI aan grondige aanpassing van het eigen onderkomen toenemen.

Het KNMI, onderdeel van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, legde deze behoefte voor aan de Rijksgebouwendienst, de corporate real estate manager voor overheidsdiensten.
Het KNMI wilde wel graag op dezelfde locatie blijven. De centrale ligging van De Bilt in het midden van het land en de goede bereikbaarheid zijn voor hét nationale data- en kenniscentrum van weer, klimaat en seismologie van groot belang. Het terrein leent zich bovendien goed voor meteorologische waarnemingen en door op hetzelfde terrein te blijven is ook de continuïteit van de klimatologische meetreeksen gewaarborgd.

De Rijksgebouwendienst ging met de vraag van het KNMI aan de slag. Het werd een omvangrijk en ingrijpend project: oude gebouwen werden gesloopt, gerenoveerd of tot een historisch verantwoord geheel teruggebracht en er werd een deel nieuw gebouwd.
De wisselwerking tussen gebouwen en omgeving, het samenspel van restauratie, renovatie en nieuwbouw, de eis dat het bedrijfsproces doorgang moest vinden tijdens het project en de integratie van de monumentale bijgebouwen zorgden voor een aantal problemen, maar brachten ook veel uitdagingen in positieve zin voor de architecten en uitvoerders. Het bijzondere aan dit project is dat de oude landgoedgedachte op moderne wijze is vormgegeven. Zoals vroeger bedoeld, vormen de gebouwen nu weer één geheel met het park. Om dit te bewerkstelligen is bewust gekozen voor een samenwerking tussen een bouwarchitect en een landschapsarchitect.

Het resultaat is een gebouwencomplex dat de functie van het KNMI verbeeldt. De oude gerestaureerde villa staat daarbij voor het verleden van het KNMI en de aanwezigheid van historisch besef. De gerenoveerde vleugel uit de jaren 70 staat voor de bedrijfsmatige kant van het KNMI waar zowel de praktijk als de theorie van weer, klimaat en seismologie aan de orde komt. De nieuwbouw stelt de toekomst voor waarin de techniek een nog grotere rol gaat spelen. De glazen verbindingsbrug tussen de nieuwbouw en de gerenoveerde vleugel symboliseert het doel van het KNMI zijn kennis te verspreiden. Het geheel vormt een eenheid met de omgeving, waarbij het verleden de toekomst omarmt. Een staaltje bouwkunst. U kunt het boek 'Staaltje bouwkunst - Verleden omarmt toekomst bij het KNMI' vanaf vandaag bestellen door overmaking van Euro 18,10 op bankrekening 19.23.23.830 t.n.v. KNMI-De Bilt, o.v.v. 'Nieuwbouwboek' plus uw complete naam en adres. Het boek is ook te verkrijgen via de boekhandels Broese Wristers in Utrecht en Bouwman in De Bilt.