Mushin Markt in Lagos, Nigeria
© Omoeko Media

Steeds gevaarlijkere gevoelstemperaturen in zuidelijk West-Afrika door klimaatverandering

22 maart 2024

Als gevolg van klimaatverandering is de zogenaamde gevoelstemperatuur in zuidelijk West-Afrika nu ongeveer 4 graden hoger dan een eeuw geleden. Dat blijkt uit onderzoek van World Weather Attribution (WWA), een internationaal team van wetenschappers waar het KNMI deel van uitmaakt. Door de vochtige hitte kan het menselijk lichaam zijn warmte maar moeilijk kwijt, wat kan leiden tot oververhitting.

Vochtige hitte maakt afkoeling moeilijk 

In de zuidelijke kustzone van West-Afrika was het in februari 2024 abnormaal warm. Deze hitte kwam ook eerder dan normaal. Het is in die regio ook relatief vochtig. Die hoge luchtvochtigheid is belangrijk, omdat koeling van het lichaam door verdamping dan veel moeilijker is dan bij lage luchtvochtigheid. Vochtige warmte voelt daardoor warmer aan dan droge warmte.  

Gevaarlijke warmte 

Hoge temperaturen samen met een relatief vochtige lucht leidde daar tot een hitte-index (of “Heat Index”) waarde van ongeveer 50°C. Dit wordt ook wel geclassificeerd als 'gevaarlijk' omdat er bij deze waarden een hoog risico is op hittekrampen en hitte-uitputting. Lokaal werden zelfs waarden tot 60°C bereikt (afbeelding 1), en daarmee de classificatie ‘extreem gevaarlijk’, met een hoog risico op een hitteberoerte. Er zijn voor zuidelijk West-Afrika weinig gegevens beschikbaar over de gevolgen voor de gezondheid. Dit komt waarschijnlijk door een beperkt bewustzijn over hitterisico's en daarmee ook een beperkte registratie van de gezondheidseffecten. 

Hitte Index in ℃ voor het gemiddelde over 11 - 15 februari 2024 langs de kust van zuidelijk West-Afrika. De blauwe contouren geven de regio weer waarover gemiddelden zijn berekend [4°N-9°N, 13°W-9°E]. Bron: ERA5, WWA.

Door klimaatverandering 4 graden warmer 

De hoge Heat Index waarden zoals in februari in zuidelijk West-Africa voorkwamen lagen door klimaatverandering ongeveer 4°C hoger dan rond 1900 het geval zou zijn geweest. Dat blijkt uit een analyse van World Weather Attribution. Als de opwarming van de aarde doorgaat en 2°C bereikt, zullen de waarden nog zo'n 1,2°C tot 3,4°C hoger liggen. Waar zulke waarden vroeger minder dan eens in de 100 jaar voorkwamen, verwachten we dit nu ongeveer elke 10 jaar. De hitte zoals die nu plaatsvond is dus meer dan tien keer waarschijnlijker geworden als gevolg van klimaatverandering. Bij een wereldwijde opwarming van 2°C zullen zulke waarden ongeveer elke twee jaar bereikt worden, met alle gezondheidsrisico's van dien. 

Gevoelstemperatuur in Nederland 

De temperaturen in Nederland liggen natuurlijk lager dan in West Afrika, en bij ons bereikt de Heat Index dan ook niet de classificatie 'gevaarlijk'. Toch is in Nederland hitte ook een risico waar het KNMI voor waarschuwt en het RIVM het Nationaal Hitteplan voor kan activeren. Het toevoegen van een indicator om de mogelijke impact van hitte in te schatten, is een belangrijke volgende stap. 

KNMI-klimaatbericht door Sjoukje Philip

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Nieuw automatisch weerstation in Horst

    In het Limburgse Horst is een nieuw automatisch weerstation geïnstalleerd door het KNMI. De verwa...

    20 november 2024 - Nieuwsbericht
  2. Hoe dicht zitten we al bij 1,5 graden opwarming?

    2024 wordt vrijwel zeker het warmste jaar ooit gemeten. Waar we vorig jaar nog net onder de 1,5 g...

    19 november 2024 - Klimaatbericht
  3. Vier tyfoons raken de Filipijnen in korte tijd

    In slechts tien dagen tijd hebben vier tyfoons de Filipijnen getroffen. Dit is een unieke gebeurt...

    19 november 2024 - Nieuwsbericht
  4. Herfst schuift op in een veranderend klimaat

    De herfst is in volle gang: de dagen worden snel korter en de bladeren vallen van de bomen. De te...

    13 november 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten