Sterkere opwarming door droger Zuid-Europa

Hogere temperaturen in de toekomst in het gebied van de Middellandse Zee kunnen ook in het westen en midden van Europa tot warmere en drogere zomers leiden. Door de grotere warmte in Zuid-Europa gaat de wind in West- en Midden-Europa vaker uit de oosthoek waaien met aanvoer van hete en droge continentale lucht.

Simulaties van klimaatmodellen laten deze verschuiving naar een meer continentaal klimaat in West- en Midden-Europa zien. KNMI-onderzoekers hebben aangetoond dat de sterke stijging van de temperaturen in de landen rond de Middellandse Zee de oorzaak is.

Die stijging komt voornamelijk door uitdroging van de Mediterrane bodem als gevolg van minder neerslag in de winter. Opwarming door het broeikaseffect en droogte versterken hier elkaar. De verwachting is dat in de toekomst de zomertemperaturen in het Middellandse Zee-gebied 2 tot 3 graden meer zullen stijgen dan de wereldgemiddelde temperatuur.

In de zomer ontstaat boven Zuid-Europa een extra warme luchtlaag. Deze hete, droge lucht boven de dorre, schrale gronden stijgt en zet uit waardoor de druk boven deze regio afneemt. Omdat de lucht tegen de klok in rond een lagedruk gebied circuleert, zullen de winden noordwaarts vaker een oostelijke richting hebben.

Deze winden voeren de hete, droge lucht uit het Middellandse Zee-gebied mee naar West-en Midden-Europa. Dit zal in deze regio in de zomer voor een extra temperatuurstijging en minder neerslag zorgen. Door de toename van oostenwind zal de invloed van zee – die in de zomer een koelend effect heeft – getemperd worden.

Overigens zegt dit klimaatonderzoek niets over de weersverwachting voor de komende zomer(s). Het betreft een lange termijnanalyse – tot 2100 - op basis van klimaatmodellen die een toename van de oostenwind laten zien. Er zijn echter ook klimaatberekeningen die geen verandering van de windrichting laten zien. Daarom gaat het KNMI uit van verschillende klimaatscenario's met en zonder verandering van de wind.