Tijdig waarschuwen voor extreem weer

Meer dan ooit moeten we voorbereid zijn op extreem weer en slim omgaan met klimaatverandering. De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) maakt het beschermen van de wereld tegen de risico’s van weer, klimaat en water tot een van de topprioriteiten. De WMO viert 23 maart haar verjaardag.

Het geven van weerwaarschuwingen is een kerntaak van het KNMI

‘Weather-ready, climate-smart’ is dit jaar het thema van de Wereld Meteorologische Dag. Klimaatverandering leidt steeds vaker tot extreem weer. Ook de intensiteit van heftig weer neemt toe. De alsmaar groeiende wereldbevolking loopt steeds meer risico om getroffen te worden door sterkere tropische cyclonen, zwaardere regenval en langere periodes van hitte en droogte met alle gevolgen van dien. Dat vraagt om een goede voorbereiding op het weer en wereldwijd om adequate waarschuwingen. Ook bij het KNMI is het geven van weerwaarschuwingen een kerntaak. Voor de weerkamer in De Bilt is een steeds belangrijker rol weggelegd als ‘Early Warning Centre’. 

Wereld Meteorologische Organisatie

De WMO is de overkoepelende organisatie van de meteorologische en hydrologische instellingen in de wereld waar 185 lidstaten, waaronder Nederland, en 6 lidstaat gebieden bij aangesloten zijn. De organisatie is van groot belang voor internationale samenwerking, de uitwisseling van meteorologische gegevens en producten en het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek op het gebied van weer en klimaat. 

Weerberichten zoals we die tegenwoordig kennen zouden zonder de WMO niet gemaakt kunnen worden. Voor het maken van weerberichten en voor klimaatonderzoek zijn waarnemingen nodig. Het in stand houden van het wereldwijde waarnemingsnetwerk is een van de voornaamste taken van de WMO. De organisatie stelt richtlijnen op aan welke eisen weerstations, weerkundige waarnemingen en meetinstrumenten moeten voldoen zodat overal in de wereld op dezelfde manier naar het weer wordt gekeken.

Nederlandse wortels

De wortels van de WMO liggen in Nederland. Professor Buys Ballot, oprichter van het KNMI, nam in 1873 het initiatief tot de eerste Internationale Meteorologische Organisatie (IMO). Volgens Buys Ballot was het van fundamenteel belang voor weersverwachtingen en klimaatonderzoek een wereldwijd netwerk in te richten voor meteorologische waarnemingen met een vrije uitwisseling van gegevens tussen de verschillende landen. 

Buys Ballot nam het initiatief tot de eerste Internationale Meteorologische Organisatie, de voorloper van de WMO

Buys Ballot kreeg veel bijval van zijn vakgenoten. Met zijn voorstel zette hij Utrecht, waar het KNMI toen gevestigd was in de sterrenwacht Sonnenborgh, op de wereldkaart. Op 23 maart 1950 werd de IMO omgedoopt tot de WMO en werd het een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties met het hoofdkantoor in Genève. 

Klimaatproblematiek

De WMO is ook de spin in het web op het gebied van de klimaatproblematiek. Samen met het United Nations Environmental Programme (UNEP) stelde de WMO het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) in, een gezaghebbend orgaan voor klimaatwetenschappen in relatie tot de politiek.