Toch weer eens een schaatswinter?

Als we de theorie van de 19e eeuwse Nederlandse journalist en publicist Easton mogen geloven staan we aan de vooravond van een strenge winter. Easton gaat uit van een 89-jarige cyclus in de wintertemperatuur. 

Cornelis Easton overleed in 1928, een jaar na het uitkomen van zijn bekendste werk "Les hivers dan l'Europa occidentale". Easton was behalve journalist ook amateur-astronooom en meteoroloog. Dankzij een artikel in het vaktijdschrift Meteorologica (december 2004) van Prof C.J.E. Schuurmans, die voor zijn pensioen als klimaatonderzoeker werkzaam was bij het KNMI en de Universiteit Utrecht, is de Easton wintercyclus en ook andere cycli in de wintertemperaturen opnieuw in de belangstelling gekomen. 

Onderzoeker Geert Jan van Oldenborgh, die zich op het KNMI bezighoudt met de ontwikkeling met seizoensvoorspellingen keek nog eens goed naar de theorieën van de wintercycli en de weerregels en heeft zijn bedenkingen. Meer hierover in zijn bijdrage in het KNMI kenniscentrum "Wat is de waarde van weerregels voor de winter deel 2". 

Engelse meteorologen over de komende winter
Ook meteorologen van het Engelse KNMI (Met Office) kwamen dit najaar in het nieuws met berichten over een op handen zijnde barre winter. Het Engelse bericht is in de media uit zijn verband gerukt. Het nieuws was gebaseerd op een relatie tussen de zeewatertemperatuur op de Noordelijke Atlantische Oceaan en de Noord-Atlantische Oscillatie (NAO). Dat is een maatstaf voor het verschil in luchtdruk tussen de depressie bij IJsland en het hogedrukgebied bij de Azoren. Als de IJslanddepressie niet diep is en het Azorenhoog niet sterk, dan is het verschil in luchtdruk op de Atlantische Oceaan relatief klein en de NAO-index laag. Onder die omstandigheden, met geringe drukverschillen, is de straalstroom, een van west naar oost gerichte luchtstroming op zo'n tien kilometer hoogte, minder sterk en zouden we een grotere kans maken op een koudere winter. 

Voor dit jaar verwacht het Met Office een grotere kans op een lagere NAO-index dan de laatste jaren het geval was. Volgens van Oldenborgh moeten we daar echter niet veel waarde aan hechten. De foutenmarge is te groot om er conclusies aan te verbinden. Bovendien is dit verband in gegevens van vóór 1950 en van na 1997 niet te vinden en waarschijnlijk berust het dus gewoon op toeval. 

Schaatswinter ja of nee?
Dat neemt niet weg dat we na al die zachte winters misschien best wel weer eens een schaatswinter kunnen krijgen. Ook in het warmere klimaat blijft dat goed mogelijk al zal het wel minder vaak gebeuren. Het Nederlandse weer is echter veel te grillig om in het najaar zinvolle uitspraken te doen over de komende winter. Ook allerlei verbanden, samengevat in tal van weerspreuken  en statistische regels doorstaan de toets der kritiek niet.