Uitzonderlijk zware regen leidt tot overstromingen Alpengebied

Rond 20 augustus viel er zeer veel regen in Europa, vooral in het Alpengebied. Het slechte weer werd veroorzaakt door een lagedrukgebied waarmee kou op grote hoogte in de atmosfeer vanuit west-Europa naar het gebied van de Middellandse Zee werd gevoerd. 

De koude put, zoals meteorologen dat noemen, speelde zaterdag 20 augustus al een rol bij het noodweer in de omgeving van Barcelona en de Spaanse oostkust. Daarna trok de storing conform de verwachtingen van het Europees Weercentrum ECMWF in activiteit toenemend via de Golf van Genua in oostelijke en noordoostelijke richting en breidde het neerslaggebied zich uit tot het gebied ten noorden van de Alpen. De storing voerde warme vochtige lucht uit de Middellandse Zee naar het noorden, waardoor de temperatuurtegenstellingen groter werden en de neerslagactiviteit sterk toenam. De uitzonderlijk warme Middellandse heeft waarschijnlijk voor extra energie gezorgd. Met name in het Alpengebied waar de lucht door de bergen gedwongen wordt te stijgen staat zo'n stuatie garant voor intensieve regen. De storing trok bovendien uiterst langzaam verder zodat het langdurig bleef regenen. In grote delen van het zuiden van Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk is binnen vijf dagen 100 tot 300 mm gevallen, waarvan lokaal 100 tot 200 mm in 24 uur. 

Eens in de 300 jaar
Opmerkelijk is dat in de dagen rond 22 augustus vrijwel het hele gebied van Zwitserland ten noorden van de Alpen in 48 uur meer dan 100 mm regen te verwerken kreeg. Meiringen kreeg het meest, hier viel in twee dagen 205 mm, in Engelberg 190 mm. Dergelijke hoeveelheden zijn nooit eerder gemeten en op verschillende plaatsen zijn nieuwe neerslagrecords geboekt. In Meiningen waar al sinds 1889 wordt gemeten stond het record op 159 mm in 48 uur op 7 maart 1896.

Het warme weer maakte de toestand extra ongunstig. De sneeuwgrens lag erg hoog, op ongeveer 3000 meter. Tot op grote hoogte viel de neerslag daardoor in de vorm van regen zodat de rivieren enorme hoeveelheden te verwerken kregen. Daar komt nog bij dat hier de laatste weken ook al regen is gevallen waardoor de bodem doorweekt is en minder vocht opneemt . Daardoor stroomde er meer water van de bergen. Volgens het Zwitserse KNMI heeft zo'n situatie een gemiddelde herhalingstijd van 300 jaar!

Ook in het zuiden van Duitsland was sprake van een crisissituatie. In Oberstdorf viel 122 mm in 24 uur. Eerder deze zomer viel er ook al veel regen in Oostenrijk. Rond 10 juli viel bij Salzburg eveneens 100 tot 150 mm in enkele dagen. (zie de neerslagkaartjes onder dit artikel).

In de Balkanlanden, vooral in Roemenië was in juni al sprake van wateroverlast. De afgelopen zomer zijn hier herhaaldelijk grote hoeveelheden regen gevallen die hebben geleid tot overstromingen. Ook in de omgeving van Barcelona is het in het afgelopen weekeinde zwaar weer geweest. Plaatselijk viel in korte tijd meer dan 100 mm en viel er zware hagel. De lokale buien hebben hier echter nog geen einde kunnen maken aan de droogte.