Ook al wordt de uitstoot van broeikasgassen snel teruggebracht, dan nog gaat de West-Antarctische IJskap mogelijk versneld smelten door de opwarmende oceaan. Het “point of no return” zou zelfs al gepasseerd zijn, suggereert een nieuwe studie in Nature Climate Change. Voor laaggelegen gebieden zoals Nederland zou dit op termijn enorme gevolgen kunnen hebben, want de West-Antarctische IJskap bevat genoeg ijs voor 5,3 meter zeespiegelstijging. Mogelijk moeten de KNMI’23-klimaatscenario's, die in oktober gepubliceerd werden, worden geactualiseerd als verder onderzoek de resultaten uit deze studie bevestigt.
Het genoemde onderzoek is gebaseerd op een gedetailleerd computermodel van de oceaan nabij West-Antarctica. Deze oceaan staat in direct contact met de drijvende ijsplaten die de stroming van gletsjers (bijvoorbeeld Thwaites Gletsjer) op het land in bedwang houden. In plaatje 1 zie je hoe dat eruitziet. Als de ijsplaten door opwarming van de oceaan wegsmelten, dreigen de achterliggende gletsjers versneld in zee te stromen en zodoende het zeeniveau te verhogen.
Een zorgwekkende conclusie van deze studie is dat de toekomstige opwarming van de oceaan nabij West-Antarctica (zie plaatje 2) slechts voor een klein deel afhankelijk is van de toekomstige broeikasuitstoot (plaatje 3); deze wordt al grotendeels bepaald door de uitstoot in de afgelopen decennia. Zelfs als de doelstellingen van Parijs gehaald worden, zo concluderen de auteurs, zal de oceaan bij West-Antarctica ongeveer drie keer zo sterk opwarmen en zullen de ijsplaten versneld afsmelten.
Deze studie is gebaseerd op één regionaal oceaanmodel, dat wel nauwkeuriger is en meer details meeneemt dan gebruikelijk, maar dat wordt aangestuurd met gegevens van slechts één mondiaal klimaatmodel (het gebruik van meerdere modellen levert vaak nauwkeuriger resultaten op). Bovendien wordt in de studie geen ijskapmodel gebruikt om de respons van de West-Antarctische gletsjers te berekenen (dit wordt slechts gesuggereerd) en ontbreken een aantal belangrijke ijs-oceaan terugkoppelingen. Deze studie geeft daarom geen inzicht in vragen als ‘hoe veel’ en ‘hoe snel’ het afsmelten van West-Antarctica zal plaatsvinden (en of deze nog te redden is) en de zeespiegel zal stijgen.
Het belangrijkste resultaat van deze studie is dat de opwarming van de oceaan nabij West-Antarctica versterkt kan, en waarschijnlijk zal worden door veranderende windpatronen. Deze veranderingen liggen ook ten grondslag aan de sterk afnemende zee-ijsbedekking rond Antarctica in de afgelopen jaren. Het is onwaarschijnlijk dat vanwege deze resultaten de hoogste KNMI-klimaatscenario's voor zeespiegelstijging naar boven bijgesteld moeten worden, maar de lage zeespiegelscenario’s worden hierdoor wel onwaarschijnlijker. Om de invloed van deze processen op de zeespiegelstijging te bepalen werkt het KNMI aan de ontwikkeling van complexere modellen die ook ijs-oceaan terugkoppelingen meenemen; dit onderzoek zal uitwijzen of de scenario’s inderdaad geactualiseerd moeten worden.
In het Limburgse Horst is een nieuw automatisch weerstation geïnstalleerd door het KNMI. De verwa...
20 november 2024 - Nieuwsbericht2024 wordt vrijwel zeker het warmste jaar ooit gemeten. Waar we vorig jaar nog net onder de 1,5 g...
19 november 2024 - KlimaatberichtIn slechts tien dagen tijd hebben vier tyfoons de Filipijnen getroffen. Dit is een unieke gebeurt...
19 november 2024 - NieuwsberichtDe herfst is in volle gang: de dagen worden snel korter en de bladeren vallen van de bomen. De te...
13 november 2024 - Klimaatbericht