06 september 2002
Eind augustus, begin september vond in Johannesburg de wereldtop van de Verenigde Naties over duurzame ontwikkeling in zeer brede zin. De resultaten van de Conferentie kunt u vinden op de officiële site van de VN-top , de IISD's Linkages Portal to the Johannesburg Summit 2002 en de infosite van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. De nieuwste informatie over klimaatveranderingen vindt u in het recent verschenen Europees klimaatrapport, de laatste rapporten van het IPCC en de folder Weer en water in de 21e eeuw.
De highlights van de VN-top op een rij:
- De top in Johannesburg (26 augustus-4 september 2002) ging over duurzame ontwikkeling. De nadruk lag op het uitbannen van armoede, bevorderen van duurzame consumptie- en productiepatronen, duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen en globalisering die niet strijdig is met duurzame ontwikkeling.
- De conferentie was een vervolg op de milieutop in Rio de Janeiro (in 1992, Johannesburg wordt ook wel Rio+10 genoemd). In Rio is de VN verklaring inzake Milieu en Ontwikkeling totstandgekomen, waarin is verwoord: het streven naar een ontwikkeling die tegemoet komt aan de behoefte van nu, zonder de toekomstige generaties in het gedrang te brengen. Het bijbehorende actieplan is de z.g. Agenda 21 waarin 2500 actiepunten genoemd worden.
- In 1997 is er een Rio+5 VN-bijeenkomst geweest in New York, waar is afgesproken dat ieder land een nationale strategie voor duurzame ontwikkeling moest opstellen. Nederland is niet verder gekomen dan een Verkenning (NSDO).
- Het Klimaatverdrag van de VN is een hoofdstuk uit de Agenda 21. Inmiddels is het Klimaatverdrag op eigen benen komen te staan (het is geen thema meer in Johannesburg, althans niet in directe zin). Dat geldt ook nationaal: klimaatverandering wordt wel genoemd in de NSDO maar is zeker geen hoofdthema (het nationale klimaatbeleid is al vastgelegd in de Uitvoeringsnota's Klimaatbeleid 1+2)
- Ter info: andere verdragen die voortvloeiden uit Rio zijn de VN-verdragen inzake behoud van bossen en biodiversiteit en ter voorkoming van verwoestijning.
- Het doel van Johannesburg is duurzame ontwikkeling een extra impuls te geven en concreet te maken in de vorm van het Johannesburg Plan of Action.
- Tijdens Rio stond de milieuproblematiek centraal. Tijdens Johannesburg draaide het om drie thema's: economische ontwikkeling, milieubescherming en sociale ontwikkeling. Deze uitbreiding beantwoordt aan de vraag van de ontwikkelingslanden die, heel begrijpelijk, alleen bereid zijn afspraken te maken over milieuproblematiek als het armoedevraagstuk een zelfde aandacht krijgt. Inmiddels is de Agenda 21 op dit punt uitgebreid in de vorm van de Millenium Verklaring (8 ontwikkelingsdoelen voor 2015 betreffende het uitroeien van armoede en honger, recht op basisonderwijs, gelijkheid van mannen en vrouwen, vermindering kindersterfte, verlaging moedersterfte, terugdringen van ziekten als aids, malaria, waarborgen van een duurzaam milieu en een wereldwijde aanpak van eerlijke economische en technologische ontwikkeling.
- Nederland heeft zes prioriteiten in Johannesburg:
1) duurzame productie- en consumptiepatronen;
2) armoedebestrijding;
3) duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen en biodiversiteit;
4) gezondheid;
5) doelmatig mondiaal bestuur;
6) goede financieringsstructuren.
In het bijzonder zal men zich richten op de thema's water en energie in relatie tot Afrika. De Nederlandse delegatie bestaat uit Balkenende (minister-president), van Ardenne (staatsecretaris voor ontwikkelingssamenwerking), en van Geel (staatssecretaris milieu).
