Vroeg voorjaar in de natuur (2008)

Het vele  zachte weer in de afgelopen winter heeft er ook dit jaar weer voor gezorgd dat het voorjaar in de natuur veel eerder is begonnen dan normaal. Veel planten zijn een maand  eerder in bloei gekomen dan gewoonlijk.

Tussen 12 en 15 februari beleefde het grootste deel van ons land een voorjaarsachtige periode met volop zon en in de middag 12 tot 15 graden. Het voorjaar is dus dit jaar vroeg op gang gekomen. Dat bevestigt ook bioloog Arnold van Vliet van de natuurkalender die bijhoudt  wat wanneer in bloei staat en welke beestjes zich al laten zien. Het speenkruid bijvoorbeeld staat inmiddels al in bloei en dat is een maand eerder dan de gemiddelde datum van 30 maart. Van Vliet vertelde het ANP dat de vroege lente te danken is aan een combinatie van de warme dagen in februari en de kou in december. Door die combinatie zien we nu soorten in bloei staan die niet eerder zo vroeg in bloei hebben gestaan, zoals de gele kornoelje”. December was inderdaad de koudste maand van deze winter, daarna volgde meest zacht weer en leek het soms al voorjaar.  

Warmterecords voor de winter
In het Alpengebied is begin deze week meer dan 20 graden gemeten. Het Zwitserse Chur spande de kroon met 22,8 graden. München-Flughaven noteerde 20,0 graden (vorig record was 18,7 graden op 28 februari 2000) en Hohenpeissenberg (980 meter hoog) 19,7 graden. Het nationale instituut van Oostenrijk (ZAMG) schreef de meeste warmterecords bij. Jenbach noteerde 24 februari 20,8 graden, Salzburg 20,7 graden en Innsbruck 20,6 graden. Op 25 februari werd het vrijwel net zo warm en noteerde Graz 20,8 graden.

Zachte winter past in patroon opwarming
Het verloop van de huidige winter past volledig in het patroon van de laatste dertig jaar. Uit de klimatologische gegevens blijkt dat de opwarming vooral plaatsvindt in de maanden januari en februari. December doet het minst mee aan de opwarming van het klimaat. Die maand was deze winter ook amper kouder dan normaal. De komende decennia kan er best nog eens een koude winter volgen maar de verdere opwarming van het klimaat maakt de kans daarop steeds kleiner. Volgens de KNMI-scenario's liggen de gemiddelde wintertemperaturen rond 2050 tussen 0,9 en 2,3 graden hoger dan in basisjaar 1990.

*Toelichting bij figuur scenario's wintertemperatuur
Wintertemperatuur (december-februari) in De Bilt tussen 1900 en 2005, en de vier klimaatscenario’s voor 2050 (gekleurde lijnen). De dikke zwarte lijn volgt een voortschrijdend 30-jaar gemiddelde in de waarnemingen. De grijze band illustreert de jaar-op-jaar variatie die is afgeleid uit de waarnemingen.