Vroege Vogels & KNMI: de wereldreis van Buys & Ballot

De deeltjes Buys en Ballot, die op 2 januari in Hilversum vertrokken, zijn elk hun eigen weg gegaan. Buys kwam na een week ten oosten van Nova Zembla terecht, terwijl Ballot naar het zuiden trok en in de warmte van Afrika terechtkwam. Het radioprogramma Vroege Vogels en het KNMI volgen Buys & Ballot een heel jaar op de voet in het kader van een samenwerkingsproject over weer en klimaat. Zondag gaat bedenker en onderzoeker Peter Siegmund van het KNMI nader in op de wereldreis van deze virtuele deeltjes. Samen met KNMI-collega Rinus Scheele berekent hij trajectoriën, banen in de atmosfeer, waarlangs lucht en verontreiniging zich verplaatst.

Voor het maken van weersverwachtingen is het van groot belang om te weten hoe lucht zich heeft verplaatst en gaat verplaatsen. De trajectorieën zijn een hulpmiddel bij het opstellen van de weersverwachting net als de wet die KNMI-oprichter Buys Ballot indertijd bedacht en naar wie de deeltjes genoemd zijn: "staande met de rug naar de wind ligt op het noordelijk halfrond het lagedrukgebied ten westen van de waarnemer." De reis van Buys & Ballot kunt u live volgen op de speciale website van Vroege Vogels & KNMI. Het weer is ongetwijfeld het meest besproken onderwerp in Nederland. Hoe wordt het voorspeld? Waar letten weerdeskundigen op? En welke informatie biedt het weer over de klimaatverandering? In nauwe samenwerking met het KNMI besteedt het VARA Radio 1-programma 'Vroege Vogels' dit jaar regelmatig aandacht aan het weer. Met volop weetjes en feitenkennis in de 'Vroege Vogels'-uitzendingen én op de website.

'Vroege Vogels'-eindredacteur Carla van Lingen: "Vele jaren geleden maakten we samen met het KNMI de cursus 'Weerkunde in de Praktijk'. Dat waren wekelijkse uitzendingen met een bijbehorend cursusboek. Nu de veranderingen in het klimaat duidelijk zichtbaar worden in de natuur, wordt het tijd om weer met het KNMI te gaan samenwerken. En wel in 2005, het Jaar van de Natuurkunde.

Het samenwerkingsproject is op zondag 2 januari officieel van start gegaan met een speciale ballonoplating vanaf het dak van het VARA gebouw in Hilversum. Deze nam twee virtuele luchtdeeltjes mee, genaamd Buys & Ballot, die los van elkaar in de atmosfeer terechtkomen en met weermodellen worden gevolgd. Dat levert informatie op over bijvoorbeeld hoogte, vochtigheid en temperatuur. Elke maand schuift in de studio een deskundige aan om een weerkundig onderwerp te bespreken óf maken we een reportage over het weer en het klimaat."

Volg de reis van Buys & Ballot op internet
De reis van Buys&Ballot kunt u zelf volgen op de speciale KNMI Vroege Vogels pagina. Rinus Scheele van het KNMI legt uit waarom het de afgelopen dagen zo zacht was in ons land.

Quizvragen
Luisteraars kunnen wekelijks op de website hun kennis over het weer en het klimaat testen door quizvragen te beantwoorden. Waarom heeft water altijd een andere kleur? Wat bepaalt de kleur van de ondergaande zon? De 'Vroege Vogels'-redactie kan dit soort vragen en weetjes bedenken, maar luisteraars kunnen ze ook zelf mailen naar vroegevogels.online@vara.nl. Vanaf januari 2005 worden elke week drie vragen met multiple choice-antwoorden gesteld; maandelijks worden de goede antwoorden met een toelichting bekendgemaakt. Zo kunnen bezoekers van de site gaandeweg leren om het weer te voorspellen.

Weerstation
Carla van Lingen: 'In de uitzending kunnen we het weer van minuut tot minuut volgen dankzij de weercomputer van het KNMI. Buiten het gebouw monteren we een klein weerstation, waarop we onder meer de windsnelheid en de temperatuur af kunnen lezen. Ook gaan we op zoek naar fenologische verschijnselen: de eerste waarnemingen van bijvoorbeeld vlinders, vogels en planten.

Dat hebben we sinds 2001 ook met succes gedaan met de Natuurkalender, een initiatief van 'Vroege Vogels' en Wageningen Universiteit.'

Presentatie: Ivo de Wijs en Karin van den Boogaert.
Samenstelling: Carla van Lingen en Joost Huijsing. 
'Vroege Vogels', met in 2005 volop aandacht voor het weer (in nauwe samenwerking met het KNMI), iedere zondag van 08.05 uur tot 10.00 uur bij de VARA op Radio 1.

Noot voor de redactie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling Communicatie & Marketing, telefoon 035 - 67 11 246.