Warm 2016 had wereldwijd gevolgen

De wereldgemiddelde temperatuur was in 2016 de hoogste ooit gemeten. De temperatuur was 1,1 ºC hoger dan aan het eind van de 19e eeuw. Ook de gemiddelde zeewatertemperatuur en zeespiegelhoogte waren de hoogste in de meetreeks. Dit stelt de WMO in een rapport dat vandaag verscheen. Wetenschappelijk onderzoek op het KNMI heeft er mede toe geleid dat we tegenwoordig kunnen uitrekenen hoe de wereldwijde opwarming lokaal extreem weer beïnvloed heeft.

In 2016 kwam veel extreem weer voor. Dit had verschillende oorzaken: de opwarming van de aarde, de effecten van El Niño in het begin van het jaar en La Niña in de tweede helft. En tenslotte het toeval: het weer is nu eenmaal grillig. Zo vonden we dat de kans op de hevige zomerregen die begin juni overstromingen veroorzaakte in Frankrijk door klimaatverandering is toegenomen. Hetzelfde geldt voor de extreme regen in het zuiden van de VS in augustus. Ook in Nederland zijn onweersbuien in de zomer heftiger geworden.

Extremer weer

De kans op extreem warm weer zoals afgelopen maanden in Australië is toegenomen, terwijl de kans op koudegolven zoals in december in de VS is afgenomen. In Afrika waren veel gebieden met droogte. In zuidelijk Afrika aan het begin van 2016 en in Kenia in oktober–december was de invloed van El Niño en La Niña duidelijk. Verder zijn door de opwarming wereldwijd koraalriffen aangetast.

In het noordpoolgebied was het weer in 2016 extreem zacht

Er is een duidelijke invloed van de opwarming van de aarde. De wisselwerkingen tussen water, zeeijs en weer zijn in het noordpoolgebied zo complex dat de veranderingen zelfs nog sneller kunnen gaan dan we op basis van berekeningen verwachten.

Oorzaak opwarming

De voornaamste oorzaak van de opwarming is de toegenomen hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer, nog getemperd door rook en zwaveldeeltjes. De concentratie van het belangrijkste broeikasgas CO2 heeft in 2016 de grens van 400 ppm gepasseerd, en blijft gestaag doorstijgen. Zolang de CO2-concentraties blijven toenemen zal de wereld blijven opwarmen met de bovengenoemde gevolgen voor lokaal extreem weer.

Positief is dat de wereldwijde uitstoot de laatste drie jaar niet is toegenomen, terwijl de wereldeconomie wel gegroeid is. Dat is een eerste stap op weg naar de afname van emissies en stabilisatie van de CO2-concentraties die in het akkoord van Parijs afgesproken is.