Warme herfstdagen

De afgelopen dagen zijn op veel plaatsen warmterecords gebroken. Op maandag werd het 24,4 graden in De Bilt. Zo warm was het nog nooit rond half oktober. In delen van Limburg en Noord-Brabant werd zelfs de zomerse temperatuur van 25 graden bereikt, iets wat maar zelden gebeurt in oktober. Is deze periode van warmte toe te schrijven aan de klimaatverandering of is hier sprake van toeval?

Om een uitspraak te kunnen doen over de rol van klimaatverandering bij onder meer temperatuurextremen heeft het KNMI de Climate Explorer ontwikkeld, waarmee klimaatgegevens statistisch kunnen worden geanalyseerd (figuur 1). Met de Climate Explorer is nu op basis van waarnemingen berekend hoe vaak in oktober een hoge 3- daags gemiddelde temperatuurafwijking, zoals die van de afgelopen dagen, voorkomt. Dit is tegenwoordig eens in de 7 jaar, wat ongeveer 6 keer zo vaak is als in het jaar 1900. Het klimaatmodel EC-Earth van het KNMI bevestigt dat dit het gevolg is van klimaatverandering door het versterkte broeikaseffect en laat zelfs een nog iets grotere toename van warme dagen zien.

Uiteraard moet er voor zo’n warme periode wel warme lucht vanuit het zuiden worden aangevoerd, waarbij in dit geval de orkaan Ophelia  die zuidelijke stroming nog heeft versterkt. Overigens lijkt de bijdrage van Ophelia aan die warmte maar beperkt te zijn geweest. Modelberekeningen laten namelijk zien dat een week geleden al een uitzonderlijk warme periode boven noordwest Europa werd berekend. En op dat moment was Ophelia nog niet of nauwelijks in beeld.

Klimaatverandering heeft de afgelopen decennia geleid tot een grotere kans op warm weer in het najaar. En met het verder opwarmen van het klimaat, neemt deze kans in de toekomst nog verder toe.

 

KNMI-klimaatbericht door Marcel Bult en Sjoukje Philip