Warmste nacht ooit op zuidelijk halfrond

Terwijl in Nederland het laatste beetje sneeuw smolt, werd in Australië een bijzonder hitterecord gezet. In Borrona Downs, ver in het binnenland van New South Wales, werd op 26 januari een minimumtemperatuur van 36,6 graden Celsius gemeten. Dat is een all-time record voor Australië, maar ook de warmste nacht ooit gemeten op het zuidelijk halfrond.

Hittegolven in Australië

Een groot deel van Australië is al twee weken in de ban van een hittegolf. Temperaturen lagen op veel plekken overdag ruim boven de 40 ˚C (figuur 1), in verschillende steden werden hitterecords gebroken. Het aantal hittegolven in Australië neemt toe door klimaatverandering, en dat geldt ook voor de intensiteit van deze hittegolven. Natuurlijk zijn de Australiërs wel wat gewend, maar deze hittegolf was uitzonderlijk, vooral in het aantal opeenvolgende dagen met extreme temperaturen. In Canberra was het voor het eerst op vier dagen achter elkaar warmer dan 40 ˚C.

Een minder bekend effect van klimaatverandering is dat nachttemperaturen sneller stijgen dan temperaturen overdag (zie eerder klimaatbericht). Het nieuwe minimumtemperatuur-record is dan ook in lijn met verwachte effecten van klimaatverandering (figuur 2). Een minimumtemperatuur van 36,6 ˚C in Australië komt in het huidig klimaat ongeveer eens in de 25 jaar voor; zonder menselijke invloeden op het klimaat was eenzelfde record bijna onmogelijk geweest.

Wereldwijd recordwarme nacht

Overigens ligt het nieuwe Australische record nog ruim onder het wereldwijde record. In juni 2018 werd het in Quriyat in Oman niet koeler dan 42,6 ˚C (figuur 3). Maar de in Borrona Downs gemeten temperatuur is wel een record op het zuidelijk halfrond. Het vorige zuidelijk halfrond-record stond op 35,5 ˚C (1982), ook al in Australië gemeten.

In De Bilt staat het minimumtemperatuur-record op 22,4 ˚C, gemeten tijdens de uitzonderlijke zomer van 2018. Qua warme nachten lijkt dat dus mee te vallen, al leidt de relatief hoge luchtvochtigheid hier tot meer hittestress dan je op basis van alleen de temperatuur zou denken.

KNMI-klimaatbericht door Karin van der Wiel