Zeldzaam zware regen in Thailand

De overstromingen in Thailand van de afgelopen tijd hebben veel levens geëist. Volgens de Thaïse autoriteiten zijn er meer dan 660 doden te betreuren. Circa vijf miljoen inwoners hebben last gehad van het hoogwater dat het land maandenlang in de ban hield en de economische schade is enorm.

Het gaat om de ernstigste overstromingen in vijftig jaar. Inmiddels is het water in Thailand gezakt. Een geschikt moment om terug te blikken op de mogelijke oorzaken en meteorologische achtergronden van de overvloedige regen.

Hoe zeldzaam is zoveel regen in juli-augustus-september, de natste maanden van het jaar daar? Is er verband met klimaatverandering? Een grondige analyse van de gebeurtenis vergt vele maanden werk, maar op grond van de nu beschikbare gegevens kan er wel al een eerste onderzoek gedaan worden naar de zeldzaamheid en oorzaken van de regen.

Zeldzaamheid
Een analyse van de beschikbare regenwaarnemingen laat zien dat de grootschalige hevige neerslag in noordelijk Thailand in juli-september 2011 niet eerder is voorgekomen in de waarnemingen die vanaf 1901 beschikbaar zijn. Deze gebeurtenis heeft een herhalingstijd van tenminste 250 jaar.

Dat houdt in dat de kans op zulke intensieve neerslag in dit gebied kleiner is dan 1 op 250. Daarbij gaan we uit van een niet veranderend klimaat. Het getroffen gebied omvat ongeveer 1/400 van het landoppervlak van de aarde. Dat betekent dat zo'n zeldzame gebeurtenis gemiddeld een of twee keer per jaar ergens op aarde voorkomt.

Klimaatverandering
Tot vorig jaar was sprake van een lichte toename in de regenval in de natte maanden juli-september in noordelijk Thailand. Die positieve trend is echter niet significant en kan dus evengoed op toeval berusten. Uit de trend in de waarnemingen kunnen we dus niet concluderen dat klimaatverandering de kans vergroot heeft, maar dat ook niet uitsluiten.

Zelfs als de opwarming van de aarde een rol heeft gespeeld geeft deze eerste berekening aan dat de kans is hooguit twee of drie keer groter is dan vroeger. Op basis van een voorlopige studie gebaseerd op klimaatmodellen met verwachtingen van de toekomstige ontwikkeling van het klimaat zou de neerslag in dit gebied pas in de tweede helft van de eeuw extremer worden.

Overige factoren
Bij ernstige overstromingen, zoals recent in Thailand, spelen behalve meteorologische ook andere factoren een grote rol. Om een totaalbeeld te krijgen van de gevolgen moeten ook de belangrijke hydrologische aspecten (wat gebeurt er met het water nadat het op de grond gevallen is), de gevolgen van zeespiegelstijging, van de bodemdaling en de kwetsbaarheid voor overstromingen worden geanalyseerd.

Meer diepgang in Kenniscentrum
http://www.knmi.nl/cms/content/102581/overstromingen_in_thailand