Zestigjarig jubileum neerslagwaarnemer Hans de Jong

Hans de Jong, oud-weerman van onder meer NCRV-radio, Wereldomroep, Dagblad Trouw, Omroep Friesland, de Leeuwarder Courant en het Friesch Dagblad, viert vandaag zijn zestigjarig jubileum als neerslagwaarnemer van het KNMI.

Het is uniek dat een en dezelfde waarnemer zestig jaar lang vrijwel zonder onderbreking en op dezelfde plek de neerslagmetingen van het KNMI heeft verricht. Alleen de familie Frusch uit Buchten heeft ook de zestig jaar volgemaakt, maar de waarnemingen zijn door verschillende leden van de familie verricht.

Unieke prestatie
Het KNMI heeft Hans de Jong vandaag in zijn woonplaats Gorredijk in het zonnetje gezet. Hans is één van de 325 regenwaarnemers van het KNMI. Zestig jaar op eenzelfde plek en met zoveel bezieling meten is een hele prestatie. Naast het netwerk van automatische weerstations, heeft het KNMI een meetnet voor de neerslag in gebruik. Zo'n dicht meetnet is nodig om het grillige patroon van de neerslag goed in kaart te brengen. Het is nog echt handwerk: de waarnemer moet iedere ochtend om negen uur ('s zomers om tien uur) de regenmeter aftappen en zonodig de sneeuwhoogte opmeten. De gegevens worden via een voice-response systeem (inbelcomputer) naar het KNMI doorgegegeven. De neerslaggegevens zijn dan direct beschikbaar voor verwerking en staan 's ochtends op internet.

De gedetailleerde metingen van de neerslag worden onder meer gebruikt om het verloop van de droogte in ons land (potentieel neerslagoverschot) in kaart te brengen. Ook worden de gegevens gepubliceerd in klimatologische overzichten, zoals het maandoverzicht van neerslag en verdamping in Nederland. Alle informatie over de droogte en de neerslag is te vinden op de website van het KNMI.

Eén van de eerste weermannen op TV
Hans de Jong werd op 1 mei 1949 officieel aangesteld als regenwaarnemer, maar in de oorlogsjaren onderhield hij al contacten met het KNMI en werden, deels illegaal, gegevens uitgewisseld. Vanuit zijn kleine weerkamer in Gorredijk verzorgde hij tientallen jaren achtereen weerpraatjes in de landelijke en regionale media. Landelijk bekend was hij vooral door zijn radioweerpraatjes voor de NCRV, zijn weerberichten op de Wereldomroep en door zijn weerrubriek in Dagblad Trouw. Na zijn pensioen droeg hij die rubriek over aan weerman Jan Visser. Hij was ook een van de eerste weermannen op TV. Tijdens de tweede experimentele televisie-uitzending op 7 oktober 1951 was de weerhobbyist Hans de Jong op de buis in het VPRO programma "de mens over zijn liefhebberijen".

Samen met de in 1992 overleden weerman Jan Pelleboer, legde hij de basis voor de popularisering van de meteorologie in Nederland en gaf hij een belangrijke impuls aan de amateurmeteorologie in Nederland. Samen stonden ze aan de wieg van de organisatie van weeramateurs, de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie (VWK). Hans de Jong schreef ook een aantal weerboeken, waaronder een boek over de "barre winter van '90" naar het gelijknamige boek van Herman de Man over de winter van 1890.