Warmere zomerse nachten

Na een zeer koud voorjaar hebben we in juni al zomerse warmte, vandaag en gisteren zelfs met tropische temperaturen. Vorige zomer hadden we in augustus een zeer warme week, met niet alleen warme dagen maar - nog uitzonderlijker - recordwarme nachten. Zo'n hoogste weekgemiddelde minimumtemperatuur van 19,7 °C komt in het huidige klimaat gemiddeld eens in de dertig jaar voor. Rond 1900 kwam dat zo goed als nooit voor. Zal de zomer weer zo warm worden? Helaas is dat nog ongewis, het weer is en blijft veranderlijk en is maar beperkt voorspelbaar. Wel worden de zomers warmer en neemt de kans op warme nachten toe.

Dankzij een wetenschappelijke klimaatattributie, als onderdeel van de bouw van ons Early Warning Centre (EWC), kunnen we na extreme gebeurtenissen nu snel aantonen hoe de kans op die extreme situatie veranderd is ten opzichte van het klimaat rond 1900.

Zomers warmer en toename hittegolven

Door de opwarming van de aarde worden de zomers in Nederland gemiddeld genomen warmer. Dat is te zien in het klimaatdashboard (figuur 1). Daarmee neemt ook de kans op hittegolven toe. Het effect van een hittegolf op de gezondheid is groot, vooral voor ouderen, chronisch zieken en mensen met overgewicht. Hoe langer de hitte aanhoudt, hoe groter dit effect is.

Ongekend langdurige hitte vorige zomer

In 2020 hadden we te maken met een lange hittegolf van dertien dagen. Op acht aaneengesloten dagen kwam de maximumtemperatuur in De Bilt boven de 30 graden. Maar ook de minimumtemperaturen in de nacht waren uitzonderlijk. Een hoge minimumtemperatuur kan de nachtrust verstoren en daarmee het herstel van de hoge temperaturen overdag bemoeilijken.

De week met gemiddeld de warmste nachten van het jaar is sinds 1901 met zo'n 2,5 °C warmer geworden

De minimumtemperatuur schommelde in de week van 9 tot en met 15 augustus 2020 tussen de 18,4 en 21,5 graden. De weekgemiddelde minimumtemperatuur kwam uit 19,7 graden. Een dergelijke hoge weekgemiddelde minimumtemperatuur is niet eerder voorgekomen sinds tenminste 1901 (figuur 2). Ook is in de afgelopen eeuw een opwaartse trend te zien is. De week met gemiddeld de warmste nachten van het jaar is sinds 1901 met zo'n 2,5 graden warmer geworden.

Kans op herhaling

Door een wetenschappelijke klimaatattributie kunnen we onderzoeken hoe de wereldwijde opwarming de kans op een week met hoge minimumtemperaturen heeft veranderd. Als we naar de hoogste weekgemiddelde minumumtemperatuur van 2020 kijken, zien we dat deze in het huidige klimaat gemiddeld eens in de dertig jaar voorkomt (figuur 3). Rond het jaar 1900 kwam dit zo goed als nooit voor. 

In 2050 komt zo’n hoge weekgemiddelde minimumtemperatuur mogelijk gemiddeld eens in de 7 jaar voor

In 2050 komt zo’n hoge weekgemiddelde minimumtemperatuur volgens de KNMI'14-klimaatscenario's mogelijk gemiddeld eens in de zeven jaar voor. Kleine kans dus op weer zo'n week met warme nachten deze zomer, maar de volgende generatie zal er vaker wakker door liggen.

 

KNMI-klimaatbericht door Carine Homan