Zomerse versnelling van gletsjers op Antarctica

Nieuw onderzoek onthult dat gletsjers op het Antarctisch Schiereiland in de zomer een stuk sneller ijs afvoeren naar zee dan in de Antarctische winter. Het is voor het eerst dat dit seizoenseffect nauwkeurig is gemeten. Het toont aan dat gletsjers snel kunnen reageren op temperatuurverandering. Het betekent dat de gletsjers mogelijk sneller meer ijs richting zee gaan afvoeren als reactie op de snelle opwarming van dit gebied door klimaatverandering. Dit draagt bij aan een snellere stijging van de zeespiegel.

Meten van de ijsstroomsnelheid 

Satellietmetingen tussen 2014 en 2021 laten zien dat de gletsjers aan de westkust van het Antarctisch Schiereiland in de zomer tot wel 22% sneller stromen dan in de winter (figuur 1). Het Antarctisch Schiereiland is het meest noordelijk gelegen deel van Antarctica, een bergrug van zo’n duizend kilometer lang, die uitsteekt richting de punt van Zuid-Amerika. Hoe de gletsjers in dit gebied reageren op klimaatverandering weten we niet precies, maar satellietmetingen lichten een tipje van de sluier op. De gevoeligheid van gletsjers voor temperatuurveranderingen bepaalt namelijk hoe snel een gletsjer naar de zee stroomt, en uiteindelijk verdwijnt als het klimaat opwarmt. Het verdwijnen van een gletsjer beïnvloedt ook de achterliggende ijsvelden, die hierdoor instabiel kunnen worden en sneller naar beneden stromen en smelten.  

Grote gevoeligheid en snelle opwarming 

De gevoeligheid van de gletsjers voor de seizoenswisselingen die nu is gemeten, toont aan dat de gletsjers behoorlijk snel kunnen reageren op temperatuurveranderingen. Mogelijk leidt de opwarming van dit gebied door klimaatverandering dan ook tot een flinke toename van de ijsstroomsnelheid. Hierdoor komen gletsjers sneller in de oceaan terecht waar ze vervolgens afsmelten. Bovendien warmt het Antarctisch Schiereiland veel sneller op dan andere gebieden op het Zuidelijk Halfrond. De combinatie van de sterke opwarming van het Antarctisch Schiereiland en de gevoeligheid van de gletsjers kan leiden tot een razendsnelle afname van de ijsmassa in dit gebied.