Zorgen om vulkaan op Bali

Onder de vulkaan Mount Agung op het Indonesische eiland Bali blijft het aantal aardbevingen hoog. De alarmfase is 29 oktober verlaagd van 4 (opgepast) naar 3 (waakzaam). Het is echter nog steeds mogelijk dat de vulkaan uitbarst en daarom blijft een zone van 6 kilometer rondom de vulkaan en 7,5 kilometer in de meest kwetsbare gebieden niet toegankelijk.

Een vulkanoloog van het KNMI volgt de situatie op Bali nauwgezet

Met een hoogte van 3142 meter is deze imposante kegelvormige vulkaan de hoogste berg van Bali. Er wonen zo'n 77.000 mensen in een straal van 10 kilometer van de vulkaan. Sinds half september is er, volgens het Centrum van Vulkanologie en Geologische Risicobeperking van Indonesië (CVGHM), een grote toename van het aantal vulkanologische aardbevingen gemeten bij Mount Agung. Het alarmniveau is sindsdien verhoogd van 1 (normaal) naar de vierde en hoogste fase (opgepast) op 22 september. Sinds 29 oktober is de alarmfase weer verlaagd naar 3 (waakzaam), duizenden evacués kunnen daardoor terugkeren naar huis. Reden voor het aanpassen van de alarmfase is de afname in seismische en thermische activiteit sinds 20 oktober. Het is echter nog steeds mogelijk dat de vulkaan uitbarst en daarom blijft een zone van 6 kilometer rondom de vulkaan en 7,5 kilometer in de meest kwetsbare gebieden niet toegankelijk.

Toenemende activiteit vulkaan

Piloten worden gewaarschuwd voor de mogelijke aanwezigheid van vulkanische as in het luchtruim met een VONA (vulkaan observatie kennisgeving voor de luchtvaart). De VONA is 29 oktober ook verlaagd van oranje naar geel, wat betekent dat ondanks de afgenomen vulkanische activiteit de vulkaan nog steeds nauwlettend in de gaten gehouden wordt om hernieuwde vulkanische onrust snel te kunnen opsporen. Op 26 september werd de VONA code verhoogd van code geel naar oranje vanwege de toenemende activiteit van de vulkaan. Sinds 29 september komt er een witte pluim uit de vulkaan, die waarschijnlijk gedomineerd wordt door waterdamp en een hoogte van 50 tot 200 meter bereikt. Satellietbeelden van de krater bevestigen dat er stoom uitkomt. Er is nog geen as in de lucht en de luchthaven van Bali is nog steeds geopend. Reizigers wordt aangeraden de site van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in de gaten te houden.

De kracht van de aardbevingen neemt toe en ze kunnen soms gevoeld worden

Het aantal vulkanische aardbevingen is nog steeds hoog en deze vinden plaats binnen een afstand van 20 kilometer van de krater. De grootste aardbeving, op 27 september, had een sterkte van 4,3 op de schaal van Richter. 

Modderstromen

Het verleden leert dat Mount Agung tot zeer grote uitbarstingen in staat is waarbij veel slachtoffers kunnen vallen. De laatste keer dat dit gebeurde, in de jaren 60, kwamen 1700 mensen om het leven. Als Mount Agung uitbarst, is het grootste gevaar de hete gloedwolken van een mengsel van as, gassen en gedeeltelijk gestolde lava die met enorme snelheden naar beneden komen razen en een afstand van enkele kilometers kunnen bereiken. Daarnaast zijn ook vulkanische modderstromen gevaarlijk, lahars genoemd. Een lahar kan snelheden van 100 kilometer per uur bereiken en over tientallen kilometers alles op zijn pad verwoesten. De laatste uitbarsting van Mount Agung, in 1963 - 1964, was meteen een van de grootste in de twintigste eeuw, een zogenaamde VEI5 uitbarsting, waarbij as uitgestoten werd tot een hoogte van 20 tot 26 kilometer. VEI is de vulkaan explosiviteitsindex voor de grootte van uitbarstingen die loopt van 1 tot 8.