Koe in de wei in april
Bron: Jannes Wiersema
Uitleg over

Warme dagen

Een dag met een temperatuur van 20,0 graden of hoger wordt in de weerkunde een warme dag genoemd.

Bij 25,0 graden of hoger spreken we van een zomerse dag en 30 graden of hoger is een tropische dag. De eerste warme dag van het jaar valt meestal in april. In De Bilt telt een jaar normaal (gemiddeld over het tijdvak 1991 - 2020) 87 warme dagen.

Vroege warme dagen

Op 24 februari 1990 werd in het voormalig KNMI-weerstation Oost-Maarland in Zuid-Limburg zelfs al 20,4 °C gemeten, de vroegste warme dag van de meetreeksen. De vroegste warme dag op een nog bestaand weerstation was 27 februari 2019. Toen werd in Arcen 20,5 °C gehaald. Dit is de hoogste wintertemperatuur sinds het begin van de metingen.

De vroegste landelijke warme dag in De Bilt is 17 maart. In 1961 werd het op die dag precies 20,0 °C en in 1990 op die dag 20,6 °C.

Warme dagen in maart

Limburg en Brabant meten vaak eerder in het jaar warme dagen. Maart bereikt in het zuiden regelmatig meer dan 20 graden, in sommige jaren in die maand zelfs op drie dagen. In 1983 kwam de warmte veel later en was 31 mei pas de eerste warme dag voor het KNMI.

Warme dagen in april

April telt in De Bilt normaal (gemiddeld over 1991 tot 2020) vier warme dagen met 20,0 graden of hoger. Heel bijzonder was de recordwarme april 2007. Toen liep de temperatuur op veel plaatsen op veertien dagen tot meer dan 20 graden op en op acht dagen tot boven de 25 graden. Ook april 2014 was uitzonderlijk warm. Het Limburgse weerstation Ell noteerde toen 10 warme dagen.

Warme dagen in mei

Mei telt in De Bilt gewoonlijk tien warme dagen, drie zomerse dagen en ook een enkele tropische dag met 30 graden en warmer is al mogelijk. In juni, juli en augustus komt de temperatuur op achtereenvolgens 14, 22 en 23 dagen boven de 20 graden. Het aantal zomerse dagen loopt in die maanden uiteen van vijf in juni tot negen in juli en zeven in augustus. Op een of twee dagen wordt het in De Bilt dan tropisch warm. 

Zomerse warme dagen 

In 1995 was 24 april in De Bilt de eerste warme dag van het jaar. Omdat de temperatuur tot 25,8 graden opliep was de eerste warme dag ook meteen een zomerse dag. Sinds 1901 is het in De Bilt slecht drie keer voorgekomen dat de eerste warme en eerste zomerse dag van het jaar samenvielen. Op 25 april 2014 werd het in Ell 25,3 graden gemeten en was de eerste zomerse dag een feit. 

Uitzonderlijk was 29 maart 1968 toen lokaal in Zuid-Limburg al 26 graden werd gemeten. De hoogste temperatuur in de eerste decade (1 tot 10) van april is 27,4 graden op 3 april 1926 in Maastricht. In De Bilt is 14 april 2007 met 27,6 graden de vroegste zomerse datum sinds 1901.

Relatief warm weer

Weerkundigen spreken in relatieve zin ook van warm weer wanneer de temperatuur 5 tot 10 graden boven normaal ligt en de normale temperatuur 19 graden of hoger is. Men spreekt van vrij warm bij een temperatuur die 2 tot 7 graden boven normaal ligt en tussen 20 tot 27 graden uitkomt.

Zeer warm is 23 graden en hoger bij een afwijking van minstens 8 graden boven het langjarig gemiddelde. Klimatologisch is sprake van een zeer warm tijdvak, bijvoorbeeld een maand of seizoen, als het gemiddelde over dat tijdvak een plaats verovert in de top 10.

   
Zachte dag 15,0 graden of hoger
Warme dag 20,0 graden of hoger
Zomerse dag 25,0 graden of hoger
Tropische dag 30,0 graden of hoger
Extreem warme dag 35,0 graden of hoger

Meer uitleg over

  • Vorst aan de grond (Bron: Jannes Wiersema)

    Vorstdagen

    Op een vorstdag daalt de temperatuur op de normale waarnemingshoogte van anderhalve meter boven de grond tot onder het vriespunt.
  • Gustav Hellmann (1854 –1939), de bedenker van het koudegetal om de kou in het koude seizoen te kwantificeren

    Koudegetal

    Het koudegetal is een maatstaf voor de totale hoeveelheid kou in de koudste periode van het jaar (november tot en met maart).
Niet gevonden wat u zocht? Zoek in alle uitleg over