10 jaar OMI: minder uitstoot NO2

In de afgelopen 10 jaar is de wereldwijde uitstoot van stikstofdioxide (NO2) afgenomen. Veel steden in de Verenigde Staten en Europa laten een teruggang in NO2-uitstoot zien tussen 20 en 50 procent. Ook in West-Europa zijn op een aantal locaties grote afnames waargenomen. De afname is voornamelijk te danken aan het succes van regulering van emissies en de implementatie van nieuwe technologie. Dat blijkt uit 10 jaar dagelijkse wereldwijde metingen met het Ozone Monitoring Instrument OMI, een Nederlands-Fins satellietinstrument waarover het KNMI de leiding heeft. Omdat OMI elke dag wereldwijd meet, is het mogelijk om verschillende plekken over de gehele wereld met slechts een instrument te meten en met elkaar te vergelijken.

Niet overal in de wereld is in de OMI-meetperiode tussen 2004 en 2015 minder NO2 gemeten. In gebieden in de VS waar de winning van olie en gas de laatste jaren sterk is gegroeid is de hoeveelheid NO2 juist toegenomen. Die toename is voornamelijk te wijten aan machines en installaties die nodig zijn om olie en gas te winnen. Ook in economisch sterk groeiende landen zoals China zijn de niveaus stikstofdioxide de laatste jaren toegenomen.  
Voor de monitoring van het klimaatakkoord dat afgelopen weekeinde tijdens COP21 in Parijs  is afgesloten zijn deze gegevens ook van belang, omdat het laat zien dat emissies wereldwijd vanuit de ruimte gemeten kunnen worden. OMI maakt deel uit van de NASA Aura satelliet. Onderzoekers van de NASA hebben tien jaar aan waarnemingen bestudeerd. De resultaten van dit onderzoek zijn deze week gepresenteerd op de jaarlijkse bijeenkomst van de Amerikaanse Geofysische Unie (AGU) in San Francisco en zullen worden gepubliceerd in het Journal of Geophysical Research.  

De VS en Europa behoren tot de grootste uitstoters van stikstofoxide. Het gebruik van auto’s, energiecentrales en industriële activiteiten heeft invloed op de luchtkwaliteit. Wetenschappers kunnen de veranderingen in de luchtkwaliteit aan de hand van satellietbeelden gedetailleerd (hoge-resolutie) nauwlettend in kaart brengen.

KNMI-onderzoek

Het KNMI draagt ook bij aan onderzoek naar veranderingen in emissies van stikstofdioxide elders in de wereld. Tijdens recente bijeenkomsten dit najaar in Qatar en China (Beijing) zijn resultaten van de Europese onderzoeksprojecten GlobEmission en MarcoPolo over satellietwaarnemingen van stikstofdioxide in het Midden Oosten en China gepresenteerd. In al deze economisch sterk groeiende gebieden blijken de niveaus van stikstofdioxide juist te zijn toegenomen tussen 2005 en 2014. Het satellietinstrument TROPOMI dat volgend jaar wordt gelanceeerd en de opvolger is van OMI zal naar verwachting nog betere en nauwkeuriger gegevens van stikstofdioxide opleveren. TROPOMI is een samenwerking tussen Nederland en de Europese ruimtevaartsorganisatie ESA, waaraan wordt bijgedragen door het KNMI, SRON, Airbus DS NL en TNO.

New NASA Satellite Maps Show Human Fingerprint on Global Air Quality  

A Decade of Change for Nitrogen Dioxide