Droogteseizoen van start

De droogte van 2018 zit nog vers in ons geheugen. Maar het nieuwe droogteseizoen staat alweer voor de deur. Het woord dat vorige zomer veelvuldig viel was het neerslagtekort. Hoeveel regen moest er vallen om het tekort op te lossen? Het KNMI hanteert van 1 april tot en met 30 september het neerslagtekort om droogte te monitoren. Hoe wordt dat berekend en waarom alleen in deze periode?

Droogte ontstaat als er meer water verdwijnt dan dat er valt. Dit gebeurt alleen niet in één dag. In de zomer wordt na een zonnige warme week het gras geel, maar dit hoeft niet direct tot problemen te leiden. Duurt de droogte langer, dan kan er wel een serieus watertekort ontstaan. Andersom geldt precies hetzelfde. Na een lange droogteperiode kunnen een paar fikse buien ervoor zorgen dat het gras weer groen is, maar dit betekent niet dat het grondwaterpeil weer normaal is. Daar is veel meer regen voor nodig.

Regionale verschillen

Of er sprake is van droogte en hoe erg kan van plaatst tot plaats sterk verschillen. Dit heeft te maken met de begroeiing. Zijn er veel planten en bomen of is er juist sprake van kale grond of verhard terrein? Maar ook de aanvoer van water door rivieren of de afvoer door bemaling is belangrijk. Vooral in laag gelegen polders kan water worden aangevoerd, op hoger gelegen zandgronden met een lage grondwaterstand kan dat vaak niet.

Neerslagtekort

Er zijn verschillende manieren om droogte te monitoren. Het KNMI hanteert het neerslagtekort. Hierin wordt het verschil berekend tussen de hoeveelheid regen die valt en hoeveel vocht die er verdampt uit gras. Als er bijvoorbeeld 10 millimeter regen valt en er 15 millimeter vocht verdampt, dan is het neerslagtekort 5 millimeter. De verdamping wordt niet gemeten, maar berekend. Dit is een indicatie voor de droogte. De werkelijke verdamping kan lokaal afwijken vanwege andere begroeiing, of juist veel braakliggend terrein of verharding. 

Droogteseizoen

Omdat er in de winter nauwelijks water verdampt uit planten en er bovendien meestal veel regen valt, wordt het neerslagtekort van 1 april tot en met 30 september berekend. In het voorjaar beginnen de planten te groeien en neemt de verdamping snel toe. Op 1 april beginnen we met een neerslagtekort van 0 millimeter. De grafiek toont het actuele neerslagtekort, gemiddeld over het land, inclusief de verwachting voor de komende 15 dagen.

In deze video beantwoordt klimatoloog Rob Sluijter drie veelgestelde vragen over droogte.